Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Υπηρεσίας Παρακολούθησης της Ατμόσφαιρας Copernicus (CAMS), αναμένεται νέο επεισόδιο σκόνης από τη Σαχάρα να φτάσει στη νοτιοανατολική Ευρώπη και την ανατολική Μεσόγειο και πάλι αυτή την εβδομάδα. Το πιο πρόσφατο επεισόδιο προβλέπεται να κορυφωθεί μεταξύ 13 και 14 Ιουνίου, με αυξημένη συγκέντρωση χονδροειδών σωματιδίων, PM10, στο έδαφος σε όλη τη νοτιοανατολική Ευρώπη και σε άλλα μέρη της ανατολικής Μεσογείου.

Από τις 10 Ιουνίου, οι προβλέψεις της CAMS δείχνουν ένα επεισόδιο μεταφοράς σκόνης από τη Σαχάρα που διασχίζει την κεντρική και ανατολική Μεσόγειο, με αποτέλεσμα υψηλές συγκεντρώσεις PM10 στην επιφάνεια σε περιοχές όπως η Βουλγαρία, η Κύπρος ή η Ελλάδα για αρκετές ημέρες, με τιμές σημαντικά πάνω από το όριο έκθεσης μέσου όρου 24 ωρών των 50 µg/m3 που έχει θεσπιστεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση για την ποιότητα του αέρα, υποδεικνύοντας σημαντική μείωση της ποιότητας του αέρα σε αυτές τις χώρες, μαζί με τη δυνατότητα θολωδών ουρανών στις πληγείσες περιοχές. Με τις υψηλότερες τιμές να αναμένονται πιθανότατα στις 13 Ιουνίου, οι προβλέψεις της CAMS για τις ημερήσιες μέγιστες τιμές PM10 προβλέπεται να φτάσουν σε συγκεντρώσεις ακόμα και πάνω από 100 µg/m3, υποδεικνύοντας πολύ κακή ποιότητα αέρα σύμφωνα με τον Δείκτη Ποιότητας Αέρα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος, σε ορισμένα τμήματα αυτών των χωρών.

Αυτό ακολουθεί δύο άλλα πρόσφατα επεισόδια μεταφοράς σκόνης από τη Σαχάρα που έλαβαν χώρα μεταξύ 3 και 7 Ιουνίου. Το πρώτο επηρέασε επίσης τη νοτιοανατολική Ευρώπη και την ανατολική Μεσόγειο. Το δεύτερο διέσχισε τη βορειοδυτική Αφρική, φτάνοντας στην Ιβηρική Χερσόνησο, τη νότια Γαλλία και τη βόρεια Ιταλία. Αυτά τα πρόσφατα επεισόδια είναι τα τελευταία σε μια σειρά από γεγονότα μεταφοράς σκόνης από τη Σαχάρα στη Μεσόγεια και τη νότια Ευρώπη μέχρι στιγμής το 2024.

Ο Mark Parrington, Ανώτερος Επιστήμονας στην Υπηρεσία Παρακολούθησης της Ατμόσφαιρας Copernicus, δηλώνει: «Η μεταφορά σκόνης από τη Σαχάρα προς την Ευρώπη μέσω της Μεσογείου δεν είναι ασυνήθιστη. Οι παρατηρήσεις δείχνουν αύξηση της έντασης και της συχνότητας αυτών των γεγονότων σε ορισμένα μέρη της Ευρώπης τα τελευταία χρόνια, επισημαίνοντας τη σπουδαιότητα της συνεχιζόμενης παρακολούθησης της ατμόσφαιράς μας για να κατανοήσουμε πώς μπορεί να αλλάξει η ποιότητα του αέρα σε σχέση με αυτά τα επεισόδια».

Το επεισόδιο παρακολουθείται στενά από τις εθνικές αρχές ορισμένων από τις πιο πληγείσες χώρες: τη Βουλγαρία, την Ελλάδα και την Κύπρο, οι οποίες συνεργάζονται με την CAMS στο πλαίσιο του Εθνικού Προγράμματος Συνεργασίας για την περαιτέρω αύξηση της ακρίβειας και της αξιοπιστίας των προβλέψεων σκόνης.

Ο Βασίλης Αμιρίδης, Διευθυντής Έρευνας του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) της Ελλάδας σχολιάζει: «Το ΕΑΑ παρακολουθεί επεισόδια εισβολής σκόνης από τη Σαχάρα στην Ελλάδα, για να ενημερώνει τον πληθυσμό για τη σοβαρότητά τους και τις πιθανές επιπτώσεις τους στην ποιότητα του αέρα. Τα δεδομένα της CAMS ήταν θεμελιώδους σημασίας για την παρακολούθηση της πιο πρόσφατης μεταφοράς σκόνης μεγάλων αποστάσεων με ακρίβεια, βοηθώντας μας να προετοιμαστούμε για τις πιθανές αρνητικές επιπτώσεις της. Το ΕΑΑ υποστηρίζεται από το Εθνικό Πρόγραμμα Συνεργασίας CAMS για την ανάπτυξη και παροχή προβλέψεων με μειωμένη κλίμακα σε ανάλυση 2 χιλιομέτρων χρησιμοποιώντας δεδομένα CAMS και τοπικά δεδομένα από επίγειους απομακρυσμένους αισθητήρες στην Ελλάδα».

Η Έλενα Χρήστοβα, Διευθύντρια Τμήματος στο Εθνικό Ινστιτούτο Μετεωρολογίας και Υδρολογίας (NIMH) στη Βουλγαρία δηλώνει: «Καθώς όλο και περισσότερα επεισόδια σκόνης από τη Σαχάρα επηρεάζουν τη Βουλγαρία, δίνουμε ιδιαίτερη προσοχή σε αυτά τα γεγονότα. Οι συγκεκριμένες πληροφορίες για την ένταση και τη συμπεριφορά τους είναι απαραίτητες για την ευαισθητοποίηση του πληθυσμού σχετικά με τις επιπτώσεις τους στην υγεία και για τον προγραμματισμό σε βασικούς τομείς όπως η παραγωγή ενέργειας. Το NIMH, ως μέρος του Εθνικού Προγράμματος Συνεργασίας CAMS, παρέχει -σε λειτουργική λειτουργία- προβλέψεις σχετικές με τη σκόνη σε μια ευρύτερη περιοχή που καλύπτει τα Βαλκάνια και τη Βουλγαρία, χρησιμοποιώντας δεδομένα από περιφερειακά και παγκόσμια μοντέλα πρόγνωσης CAMS».

Ο Σίλας Μιχαηλίδης, Διευθύνων Σύμβουλος του Κέντρου Αριστείας ERATOSTHENES προσθέτει για την Κύπρο: «Η αύξηση της έντασης και της συχνότητας εμφάνισης επεισοδίων μεταφοράς σκόνης από τη Σαχάρα μεγάλων αποστάσεων είναι μια ανησυχία που υπερβαίνει τα εθνικά σύνορα, καθιστώντας απαραίτητη τη διεθνή επιστημονική συνεργασία και τις υπερεθνικές πρωτοβουλίες όπως η Copernicus για την περαιτέρω ανάπτυξη της κατανόησής μας για το σύστημα της Γης».

Η μεταφορά σκόνης από τη Σαχάρα προς την ανατολική Μεσόγειο αποτελεί ένα σημαντικό φαινόμενο με δυσμενείς επιπτώσεις στην ποιότητα του αέρα. Η συνεχής παρακολούθηση και πρόγνωση αυτών των επεισοδίων από την Υπηρεσία Παρακολούθησης της Ατμόσφαιρας Copernicus (CAMS) σε συνεργασία με εθνικές αρχές, όπως το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών (ΕΑΑ), είναι απαραίτητη για την ενημέρωση του πληθυσμού και την λήψη μέτρων προστασίας.