Η παγκόσμια πανδημία, ο πόλεμος, ο πληθωρισμός και άλλοι κραδασμοί και κρίσεις έθεσαν σε δοκιμασία την Πράσινη Συμφωνία της Ευρώπης και την φιλοδοξία της για τη δημιουργία μιας οικονομίας με κλιματική ουδετερότητα και βιωσιμότητα. Σήμερα δημοσιεύονται δύο νέες εκθέσεις του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (ΕΟΠ), οι οποίες εξετάζουν πώς η Ευρώπη μπορεί να ανταποκριθεί στις πιεστικές και πολύπλοκες κοινωνικές προκλήσεις, προχωρώντας παράλληλα προς τους μακροπρόθεσμους στόχους βιωσιμότητας.

Η έκθεση του ΕΟΠ με τίτλο “Μετασχηματιστική ανθεκτικότητα: το κλειδί για τη διακυβέρνηση των ευρωπαϊκών μεταβάσεων προς τη βιωσιμότητα στην πολυκρίση” εξερευνά την αναδυόμενη έννοια της μετασχηματιστικής ανθεκτικότητας και το πώς μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμη για την πρόβλεψη και την αντιμετώπιση των κραδασμών, ενώ παράλληλα επιταχύνει τις θετικές αλλαγές σε βασικούς τομείς όπως η ενέργεια, η κυκλική οικονομία και η δίκαιη μετάβαση.

Αιφνιδιαστικές και σύνθετες διασυνδεδεμένες κρίσεις μπορεί να οδηγήσουν σε πολιτικές απαντήσεις που εστιάζουν αποκλειστικά στην επίλυση του βραχυπρόθεσμου προβλήματος. Η έκθεση του ΕΟΠ επισημαίνει μια προσέγγιση που ευθυγραμμίζει τους μακροπρόθεσμους στόχους με τις βραχυπρόθεσμες ανάγκες, αξιοποιώντας τους κραδασμούς ως ευκαιρία για συστημική αλλαγή που είναι ταυτόχρονα ανθεκτική και βιώσιμη. Η ανάπτυξη και η κλιμάκωση αυτής της μετασχηματιστικής ανθεκτικότητας θα πρέπει να αποτελέσει βασικό πυλώνα των πολιτικών βιωσιμότητας της ΕΕ, αναφέρει η έκθεση του ΕΟΠ.

Η έκθεση του ΕΟΠ με τίτλο “Διακυβέρνηση στην πολυπλοκότητα – Διακυβέρνηση για τη βιωσιμότητα υπό συνθήκες υψηλής αβεβαιότητας και πολυπλοκότητας” συζητά πώς οι πολυάριθμες διασυνδεδεμένες κρίσεις αμφισβητούν τα παραδοσιακά μοντέλα επίλυσης προβλημάτων και λήψης αποφάσεων.

Η έκθεση επισημαίνει ότι η πρόοδος προς τους στόχους βιωσιμότητας εξακολουθεί να είναι ανάμικτη, ενώ ακόμη και η πλήρης κατανόηση της φύσης αυτών των προκλήσεων περιπλέκεται από τις αβεβαιότητες και τις αντικρουόμενες λύσεις. Η διακυβέρνηση της μετάβασης προς τη βιωσιμότητα θα απαιτήσει τότε μια νοοτροπία που λαμβάνει υπόψη αυτές τις πολυπλοκότητες, χρησιμοποιώντας πειραματισμό, σκέψη συστημάτων, συμμετοχή, προληπτικότητα, πρόβλεψη νέων εξελίξεων και “ενδιαφέρον” για τα ζητήματα σε μια συνεχή προσπάθεια.