Ο σημερινός ρυθμός υιοθέτησης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας εξακολουθεί να μην επαρκεί για την επίτευξη των στόχων καθαρής μηδενικής εκπομπών άνθρακα του Παρισιού έως το μέσο του αιώνα και την κάλυψη των άμεσων αναπτυξιακών αναγκών των ανθρώπων που ζουν σε ενεργειακή φτώχεια.

Παρά το γεγονός ότι πλησιάζουμε τα πέντε χρόνια από την καταληκτική ημερομηνία για τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης, εξακολουθούμε να απέχουμε πολύ από την επίτευξη του SDG7, το οποίο καλεί για καθολική πρόσβαση σε καθαρή, προσιτή ενέργεια.

Επιπλέον, βρισκόμαστε στη μέση ενός ακόμη έτους που θα καταρρίψει τα ρεκόρ θερμότητας. Κάθε μήνας από τον Ιούνιο του 2023 – 13 μήνες συνεχόμενα – κατατάχθηκε ως ο πιο ζεστός μέσος όρος του πλανήτη για αυτόν τον μήνα, ενώ ο Ιούνιος σημάδεψε τον τρίτο συνεχόμενο μήνα που η Γη ξεπέρασε το όριο των 1,5°C που ορίζεται από τη Συμφωνία του Παρισιού.

Το ακραίο καύσωνα φέρνει ακραία καιρικά φαινόμενα: μεγαλύτερες ξηρασίες, ρεκόρ βροχοπτώσεων, πιο έντονες καταιγίδες και αλλαγές στην εποχικότητα. Οι μη ηλεκτροδοτημένες κοινότητες, οι οποίες φέρουν την ελάχιστη ευθύνη για τη θέρμανση του πλανήτη μας, έχουν τα περισσότερα να χάσουν από αυτές τις τάσεις.

Μια πρόσφατη ανάλυση από τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας, τον Διεθνή Οργανισμό Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, το Στατιστικό Τμήμα των Ηνωμένων Εθνών, την Παγκόσμια Τράπεζα και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας κατέληξε σε ένα ανησυχητικό συμπέρασμα: αποτυγχάνουμε στην προσπάθειά μας να επιτύχουμε το SDG7 και οι τρέχουσες προσπάθειες δεν φαίνεται να είναι αρκετές για να μας επαναφέρουν στο σωστό δρόμο.

Από την αρχή του αιώνα, το μερίδιο του παγκόσμιου πληθυσμού με πρόσβαση στο ηλεκτρικό ρεύμα αυξήθηκε από μόλις πάνω από 75% σε 91%. Ωστόσο, ο ρυθμός προόδου είναι μικρότερος του ρυθμού αύξησης του πληθυσμού.

Οι διαταραχές στις ενεργειακές αγορές που προκλήθηκαν από την πανδημία Covid-19, τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία και την αστάθεια στη Μέση Ανατολή έχουν προκαλέσει αύξηση του αριθμού των ανθρώπων που στερούνται πρόσβασης στο ηλεκτρικό ρεύμα για πρώτη φορά σε πάνω από δέκα χρόνια, φτάνοντας τα 685 εκατομμύρια ανθρώπους το 2022 – δέκα εκατομμύρια περισσότερα από το 2021. Εάν αυτό συνεχιστεί, περισσότερα από 660 εκατομμύρια άτομα θα εξακολουθούν να μην έχουν ηλεκτρικό ρεύμα το 2030 και η προσπάθειά μας να επιτύχουμε το SDG7 θα έχει αποτύχει.

Ενώ έχουν σημειωθεί σημαντικές πρόοδοι προς τη σύνδεση πληθυσμών σε όλη την Ασία, τη Λατινική Αμερική και άλλα μέρη του κόσμου, η υποσαχάρια Αφρική εξακολουθεί να υστερεί και φιλοξενεί το 80% όλων των ανθρώπων χωρίς πρόσβαση σε ενέργεια παγκοσμίως.

Με εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους να κινδυνεύουν να μείνουν πίσω, απαιτούνται επείγουσες ενέργειες για να αποφευχθούν περισσότερες οπισθοδρόμησεις στο δρόμο προς το SDG7. Ο σημερινός ρυθμός υιοθέτησης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας εξακολουθεί να μην επαρκεί για την επίτευξη των στόχων καθαρής μηδενικής εκπομπών άνθρακα του Παρισιού έως το μέσο του αιώνα και την κάλυψη των άμεσων αναπτυξιακών αναγκών των ανθρώπων που ζουν σε ενεργειακή φτώχεια.

Η ενέργεια δημιουργεί ευκαιρίες. Όταν οι επενδύσεις στην ηλεκτρική ενέργεια συνδυάζονται με επενδύσεις στα εργαλεία για την παραγωγική χρήση αυτής της ενέργειας, τα εισοδήματα αυξάνονται, η παραγωγικότητα ανεβαίνει, εμφανίζονται νέες επιχειρήσεις, δημιουργούνται θέσεις εργασίας και οι άνθρωποι ευημερούν.

Υπάρχουν ακόμα λόγοι για ελπίδα. Είναι οι ίδιοι λόγοι που καθοδήγησαν τη θητεία μου στην Ασιατική Τράπεζα Ανάπτυξης και που με προσέλκυσαν να ενταχθώ στη Global Energy Alliance for People and Planet. Η επίτευξη του SDG7 και η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής είναι δυνατή μόνο εάν συνεργαστούμε για να αντιμετωπίσουμε αυτόν τον αγώνα με το χρόνο.

Βλέπουμε ήδη τους εταίρους της Συμμαχίας να κινητοποιούνται. Την άνοιξη, η Παγκόσμια Τράπεζα και η Αφρικανική Τράπεζα Ανάπτυξης ανακοίνωσαν μια νέα, πρωτοποριακή συνεργασία για να φέρουν ηλεκτρικό ρεύμα σε 300 εκατομμύρια ανθρώπους στην Αφρική έως το 2030. Αυτό είναι ακριβώς το επίπεδο διεθνούς συνεργασίας που χρειάζονται απεγνωσμένα οι αναδυόμενες οικονομίες.

Για να κλείσει το κενό, πρέπει να ενισχύσουμε τις υπάρχουσες πολιτικές και να κινητοποιήσουμε μεγαλύτερες επενδύσεις, ειδικά για προγράμματα που στοχεύουν σε απομακρυσμένες και χαμηλού εισοδήματος περιοχές όπου ζει το μεγαλύτερο μέρος του μη ηλεκτροδοτημένου πληθυσμού.

Πολύ μεγάλη εστίαση και επένδυση στην παγκόσμια ενεργειακή μετάβαση δίνεται στο πρασίνισμα του δικτύου και τη μείωση της κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων στις πλούσιες χώρες. Ωστόσο, φαίνεται να υπάρχει μικρότερη κατανόηση ότι η κατανάλωση περισσότερης ενέργειας είναι απαραίτητη για τη βελτίωση των οικονομικών προοπτικών των 685 εκατομμυρίων ανθρώπων που ζουν χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα και των εκατοντάδων εκατομμυρίων περισσότερων με αναξιόπιστη ή μη προσιτή πρόσβαση.

Η τερματισμός της ενεργειακής φτώχειας – παρέχοντας το “σύγχρονο ενεργειακό ελάχιστο” των 1.000 κιλοβατωρών ανά άτομο ανά έτος – υπονοεί τεράστια πρόσθετη ετήσια ζήτηση ενέργειας.

Σήμερα, η κατά κεφαλήν κατανάλωση ενέργειας στην Υποσαχάρια Αφρική, εξαιρουμένης της Νότιας Αφρικής, είναι μόνο 180 kWh, ενώ οι περισσότεροι πολίτες πλούσιων χωρών καταναλώνουν 6.000-13.000 kWh κάθε χρόνο. Εάν οι φτωχές ενεργειακά χώρες δεν λάβουν την απαραίτητη υποστήριξη για την παροχή ηλεκτρικής ενέργειας σε κλίμακα από ανανεώσιμες πηγές, η πλειονότητα των παγκόσμιων εκπομπών έως το 2050 θα μπορούσε να προέρχεται από αυτές.

Το 2024, το μερίδιο των παγκόσμιων επενδύσεων καθαρής ενέργειας σε αναδυόμενες αγορές και αναπτυσσόμενες οικονομίες εκτός Κίνας αναμένεται να παραμείνει περίπου στο 15 τοις εκατό του συνόλου.

Αυτό είναι πολύ χαμηλότερο από αυτό που απαιτείται για τη διασφάλιση της πλήρους πρόσβασης στη σύγχρονη ενέργεια και την κάλυψη της αυξανόμενης ζήτησης ενέργειας με βιώσιμο τρόπο. Με τη Νιγηρία και τις αναδυόμενες οικονομίες σε ολόκληρη την Αφρική να αντιμετωπίζουν οικονομικές κρίσεις, η διεθνής συνεργασία για την απελευθέρωση της χρηματοδότησης για το κλίμα για την πρόσβαση στην ενέργεια δεν ήταν ποτέ πιο επείγουσα.

Η ενέργεια δημιουργεί ευκαιρίες. Όταν οι επενδύσεις στην ηλεκτρική ενέργεια συνδυάζονται με επενδύσεις σε εργαλεία για την παραγωγική χρήση αυτής της ενέργειας – αντλίες νερού με ηλιακή ενέργεια, ψυγεία, μηχανήματα γεωργικής επεξεργασίας, εξοπλισμός για πολύ μικρές επιχειρήσεις και βασικές υπηρεσίες όπως σχολεία και νοσοκομεία – τα εισοδήματα αυξάνονται, η παραγωγικότητα αυξάνεται, νέες επιχειρήσεις αναδύονται, δημιουργούνται θέσεις εργασίας και οι άνθρωποι ευδοκιμούν.

Η πραγματοποίηση αυτών των επενδύσεων θα απαιτήσει πρωτοφανή επίπεδα διεθνούς συνεργασίας. Κανένας οργανισμός δεν μπορεί να το κάνει μόνος του.

Ο κόσμος δεν μπορεί να αντέξει άλλον ένα χρόνο οπισθοδρόμησης στο SDG7 και ο μόνος τρόπος για να φτάσετε στο καθαρό μηδέν είναι μέσω μιας ενεργειακής μετάβασης που δεν αφήνει κανέναν πίσω. Αυτή είναι η στιγμή για τολμηρή δράση. Είμαστε έτοιμοι για αυτό, και ελπίζω ότι ο υπόλοιπος κόσμος είναι έτοιμος να ενωθεί μαζί μας.