Climate stress tests: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

Τα stress tests είναι ένα ισχυρό εργαλείο για τις εποπτικές αρχές προκειμένου να αξιολογήσουν εάν οι τράπεζες είναι αρκετά ανθεκτικές ώστε να αντέξουν χρηματοοικονομικούς και οικονομικούς κραδασμούς.Η ΕΚΤ διενεργεί εποπτικά stress tests ετησίως, σύμφωνα με το άρθρο 100 της οδηγίας για τις κεφαλαιακές απαιτήσεις. Η ΕΚΤ συνήθως διεξάγει stress tests έχοντας ως επίκεντρο ένα συγκεκριμένο θέμα ενδιαφέροντος, όπως για παράδειγμα ο κίνδυνος ρευστότητας το 2019. Το Εποπτικό Συμβούλιο της ΕΚΤ επέλεξε τον κλιματικό κίνδυνο ως το επίκεντρο των stress tests του 2022, δεδομένης της αυξανόμενης σημασίας του για την εποπτική ατζέντα. Η ΕΚΤ δημοσίευσε στα τέλη του 2021 τα βασικά σημεία των stress tests, ενώ αναμένεται να ολοκληρωθούν εντός 2022.Μέσω των stress tests θα αξιολογηθούν οι πρακτικές διαχείρισης κινδύνων των τραπεζών που σχετίζονται με το κλίμα και το περιβάλλον. Συγκεκριμένα, θα αξιολογηθεί διεξοδικά ο τρόπος με τον οποίο οι τράπεζες έχουν ενσωματώσει αυτούς τους κινδύνους στη στρατηγική, τη διακυβέρνηση, αλλά και τα πλαίσια και τις διαδικασίες διαχείρισης κινδύνων.

Η ΕΚΤ θεωρεί ότι τα stress tests αποτελούν σημαντικό εργαλείο τόσο για τις τράπεζες όσο και για τις εποπτικές αρχές. Και αυτό γιατί στοχεύουν στον εντοπισμό των τρωτών σημείων, των βέλτιστων πρακτικών και των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι τράπεζες σε σχέση με τη διαχείριση κινδύνου αναφορικά με το κλίμα. Τα stress tests θα συμβάλλουν επίσης στη βελτίωση της διαθεσιμότητας και της ποιότητας των δεδομένων και θα επιτρέψουν στις εποπτικές αρχές να κατανοήσουν καλύτερα τις μεθόδους που χρησιμοποιούν οι τράπεζες για τη μέτρηση του κλιματικού κινδύνου. Όταν αποφάσιζε για τη μεθοδολογία, η Τραπεζική Εποπτεία της ΕΚΤ προσπάθησε να βρει μια ισορροπία μεταξύ του στόχου της επιτάχυνσης της δράσης των τραπεζών για τον κλιματικό κίνδυνο και του στόχου της διεξαγωγής χρήσιμων stress tests.

Υπό αυτό το πρίσμα, τα αποτελέσματα των stress tests θα ενσωματωθούν στη Διαδικασία Εποπτικής Επισκόπησης και Αξιολόγησης (SREP) ακολουθώντας μια ποιοτική προσέγγιση. Με άλλα λόγια, δε θα υπάρξει άμεσος αντίκτυπος κεφαλαίου. Ένας πιθανός αντίκτυπος των stress tests – εάν υπάρχει – θα είναι έμμεσος, μέσω των βαθμολογιών SREP.

Τα Climate stress tests του 2022 θα περιλαμβάνουν τις εξής διακριτές ενότητες:

Ενότητα 1: Ένα ερωτηματολόγιο για την ποιοτική αξιολόγηση των εσωτερικών πλαισίων των τραπεζών, μέσα από τα οποία οι ίδιες αξιολογούν τους κλιματικούς κινδύνους.Αυτό θα βοηθήσει τις εποπτικές αρχές να κατανοήσουν το εάν οι δυνατότητες των τραπεζών είναι επαρκώς ανεπτυγμένες.

Ενότητα 2: Ανάλυση των μετρήσεων που σχετίζονται με το κλίμα. Η μέτρηση 1 αξιολογεί τη βιωσιμότητα των επιχειρηματικών μοντέλων των τραπεζών μετρώντας τα έσοδα τους από εκθέσεις που σχετίζονται με το κλίμα, όπως για παράδειγμα δάνεια σε βιομηχανίες που εκπέμπουν μεγάλες ποσότητες αερίων του θερμοκηπίου. Η μέτρηση 2 αξιολογεί τον βαθμό στον οποίο οι τράπεζες έχουν επιχειρηματικές σχέσεις με βιομηχανίες με υψηλές εκπομπές άνθρακα. Η μέτρηση αυτή θα πραγματοποιηθεί μέσω της αξιολόγησης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από τις βιομηχανίες αυτές, αλλά και των δανείων που τους έχουν χορηγηθεί.

Ενότητα 3: Stress tests που στοχεύουν τη πράσινη μετάβαση και τους φυσικούς κινδύνους. Οι τράπεζες θα υποβάλουν τα σημεία εκκίνησης και τις δικές τους προβλέψεις για τον πιστωτικό κίνδυνο και τον κίνδυνο αγοράς, με βάση την κοινή μεθοδολογία της ΕΚΤ. Τις προβλέψεις θα ακολουθήσει η αξιολόγηση του λειτουργικού κινδύνου και του κινδύνου για τη φήμη των τραπεζών.

Για να μπορέσει να γίνει σωστή αξιολόγηση του κατά πόσο οι τράπεζες διαφέρουν ως προς τα επίπεδα ετοιμότητας τους, μόνο ένα υποσύνολο τραπεζών θα πρέπει να υποβάλουν τις προβλέψεις τους στο πλαίσιο της Ενότητας 3. Όλες οι τράπεζες που υπόκεινται στις Ενότητες 1 και 2 θα πρέπει να υποβάλουν τα σημεία εκκίνησης τους στην Ενότητα 3.

Για την Ενότητα 3, η ΕΚΤ θα παράσχει μακροοικονομικά σενάρια για να διασφαλίσει ότι οι τράπεζες χρησιμοποιούν κοινές υποθέσεις σχετικά με βασικές μακροοικονομικές και χρηματοοικονομικές μεταβλητές. Αυτές οι μεταβλητές θα βαθμονομηθούν χρησιμοποιώντας το μοντέλο stress test της ΕΚΤ, το οποίο βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε σενάρια που σχεδιάστηκαν από το Δίκτυο Κεντρικών Τραπεζών και Εποπτικών Αρχών για τη Βιωσιμότητα του Χρηματοπιστωτικού Συστήματος.

Αναφορικά με τον κίνδυνο μετάβασης, τα Stress tests εστιάζουν τόσο στον πιθανό βραχυπρόθεσμο αντίκτυπο όσο και στον μακροπρόθεσμο. Πρώτον, αξιολογεί τις βραχυπρόθεσμες δυσκολίες των τραπεζών σε ένα τριετές βασικό σενάριο που προϋποθέτει έναν στατικό ισολογισμό και μια άτακτη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα, η οποία προκαλείται από μια απότομη αύξηση της τιμής των εκπομπών άνθρακα. Δεύτερον, αξιολογεί τις μακροπρόθεσμες στρατηγικές των τραπεζών όταν έρχονται αντιμέτωπες με τρία διαφορετικά μεταβατικά σενάρια σε ορίζοντα 30 ετών.Η εστίαση σε αυτές τις μακροπρόθεσμες στρατηγικές έχει δύο βασικά οφέλη: θα ενθαρρύνει τις τράπεζες να ενσωματώσουν τις παραμέτρους κινδύνου στην επιχειρηματική τους στρατηγική, αλλά και θα βοηθήσει τις εποπτικές αρχές να κατανοήσουν πώς οι τράπεζες θα προσαρμόσουν στρατηγικά το επιχειρηματικό τους μοντέλο σε ένα σενάριο μελλοντικής μετάβασης.

Η αξιολόγηση του φυσικού κινδύνου θα γίνει με βάση δύο ακραία καιρικά φαινόμενα που αντιπροσωπεύουν βασικούς κλιματικούς κινδύνους στην Ευρώπη: (i) τις πλημμύρες και (ii) την ξηρασία και τον καύσωνα.

H EKT σκοπεύει να δημοσιεύει μόνο τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα των stress tests και δεν πρόκειται να δημοσιεύσει μεμονωμένα αποτελέσματα για συγκεκριμένες τράπεζες.

Τα Climate stress tests του 2022 θα βοηθήσουν στο να κατανοήσουμε το κατά πόσο οι τράπεζες έχουν ενσωματώσει τον κίνδυνο της κλιματικής αλλαγής στην επιχειρηματική τους στρατηγική. Επίσης, θα θέσουν τις βάσεις για την καλύτερη μελλοντική αξιολόγηση τόσο των κλιματικών κινδύνων που αντιμετωπίζουν οι τράπεζες όσο και των πρακτικών διαχείρισης τους.