Η Ποιότητα του Αέρα στην Ευρώπη: Βελτίωση, Αλλά Ακόμα δεν είναι Ασφαλής

96% των Ευρωπαίων Εκτίθενται σε Επικίνδυνα Σωματίδια
Μόνο 2% των Ευρωπαϊκών Σταθμών Παρακολούθησης Πληρούν τα Όρια Ρύπανσης
Στόχος για Μείωση 55% των Θανάτων από Ρύπανση Αέρα

Η ποιότητα του αέρα στην Ευρώπη έχει βελτιωθεί σημαντικά τις τελευταίες δεκαετίες, ωστόσο ο αέρας με ρύπους παραμένει ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την υγεία του περιβάλλοντος στην Ευρώπη και παγκοσμίως. Σύμφωνα με την ανάλυση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος (EEA) για τα δεδομένα ποιότητας αέρα του 2022 και του 2023, που δημοσιεύτηκε σήμερα, η ποιότητα του αέρα στην Ευρώπη συνεχίζει να βελτιώνεται, αλλά σε πολλές περιοχές, ιδιαίτερα στις πόλεις, η ρύπανση παραμένει πάνω από τα συνιστώμενα ασφαλή επίπεδα.

Η ενημέρωση της EEA με τίτλο «Η κατάσταση της ποιότητας του αέρα στην Ευρώπη 2024» παρουσιάζει δεδομένα σχετικά με τα επίπεδα των βασικών ατμοσφαιρικών ρύπων στην Ευρώπη το 2022 και το 2023 και συγκρίνει αυτές τις συγκεντρώσεις με τα πρότυπα ποιότητας αέρα της ΕΕ και τα επίπεδα καθοδήγησης για την υγεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ). Τα δεδομένα του 2022 είναι οριστικά και επικυρωμένα από τις χώρες που τα αναφέρουν, ενώ η ανάλυση του 2023 βασίζεται σε προσωρινά δεδομένα.

Η ανάλυση της EEA δείχνει ότι η ποιότητα του αέρα στην Ευρώπη βελτιώνεται, αλλά τα πρότυπα της ΕΕ δεν πληρούνται ακόμη σε ολόκληρη την Ευρώπη. Το 2022, μόνο το 2% των σταθμών παρακολούθησης της Ευρώπης κατέγραψαν συγκεντρώσεις λεπτών σωματιδίων άνω του ορίου της ΕΕ για την ετήσια τιμή. Ωστόσο, σχεδόν όλοι οι Ευρωπαίοι (96%) που ζουν σε πόλεις εκτίθενται σε συγκεντρώσεις λεπτών αιωρούμενων σωματιδίων (PM2.5) που υπερβαίνουν το επίπεδο καθοδήγησης του ΠΟΥ.

Τα λεπτά αιωρούμενα σωματίδια είναι ο ρύπος του αέρα που προκαλεί τις μεγαλύτερες αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία σε όλη την Ευρώπη. Αυτά τα σωματίδια προέρχονται κυρίως από στερεά καύσιμα που χρησιμοποιούνται για οικιακή θέρμανση, βιομηχανικές δραστηριότητες και οδικές μεταφορές.

Η ενημέρωση της EEA δείχνει επίσης ότι υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ χωρών και περιοχών, με τις περιοχές της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης να παρουσιάζουν υψηλότερα επίπεδα ρύπανσης. Το 2022, μόνο η Ισλανδία είχε συγκεντρώσεις λεπτών σωματιδίων χαμηλότερες από το επίπεδο καθοδήγησης του ΠΟΥ. Συγκεντρώσεις υψηλότερες από το όριο της ΕΕ μετρήθηκαν σε τρία κράτη μέλη της ΕΕ: την Κροατία, την Ιταλία και την Πολωνία.

Το σχέδιο δράσης για μηδενική ρύπανση της Πράσινης Συμφωνίας της Ευρώπης θέτει στόχο για το 2030 τη μείωση των πρόωρων θανάτων που προκαλούνται από τα λεπτά αιωρούμενα σωματίδια κατά τουλάχιστον 55%, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2005, και μακροπρόθεσμο στόχο μη σημαντικών επιπτώσεων στην υγεία έως το 2050. Νωρίτερα φέτος, τα όργανα της ΕΕ κατέληξαν σε συμφωνία για πρόταση ενημέρωσης των οδηγιών για την ποιότητα του αέρα στο περιβάλλον, με στόχο την εναρμόνιση των προτύπων ποιότητας αέρα της ΕΕ με τα επίπεδα καθοδήγησης του ΠΟΥ και την υλοποίηση των στόχων του σχεδίου δράσης για μηδενική ρύπανση.