ΑΣΦΑ Αλεξανδρούπολης: Το εμβληματικό έργο που θα δώσει τη λύση στο ευρωπαϊκό ενεργειακό αδιέξοδο

H τελετή για την έναρξη υλοποίησης του έργου του τερματικού σταθμού του Ανεξάρτητου Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΑΣΦΑ) Αλεξανδρούπολης, παρουσία του Πρωθυπουργού, αλλά και πολλών ξένων ηγετών, είναι το θέμα που μονοπώλησε το ενδιαφέρον των ΜΜΕ, τις τελευταίες ημέρες. Σε αυτήν τη δύσκολη περίοδο που διανύει η Ευρώπη, λόγω των γεωστρατηγικών αναταράξεων που έχει προκαλέσει ο πόλεμος στην Ουκρανία, το έργο αυτό έρχεται να δώσει λύση στο μείζον πρόβλημα της ενεργειακής κρίσης. Ο ΑΣΦΑ Αλεξανδρούπολης αναμένεται να παίξει καθοριστικό ρόλο στην ενεργειακή ασφάλεια όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά και ολόκληρης τη νοτιοανατολικής Ευρώπης. Επίσης, θα συμβάλει σημαντικά στην ενίσχυση του στρατηγικού ρόλου της χώρας μας, καθώς θα τη μετατρέψει σε ενεργειακό κόμβο.

Το έργο

Το έργο της Gastrade Α.Ε. περιλαμβάνει την κατασκευή πλωτού σταθμού παραλαβής, αποθήκευσης και επαναεριοποίησης Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου LNG (FSRU), σε απόσταση 17,6 χιλιομέτρων Νοτιοδυτικά της Αλεξανδρούπολης και 10 χιλιομέτρων από την πλησιέστερη ακτή, και θα μπορεί να παραδίδει μέχρι και 5,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα Φυσικού Αερίου ετησίως. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην κατασκευάστρια εταιρεία Gastrade συμμετέχουν ο όμιλος Κοπελούζου, η Gaslog Cyprus Investments Ltd, η ΔΕΠΑ Εμπορίας Α.Ε, η Boulfartrabsgaz EAD και ο ΔΕΣΦΑ Α.Ε.

Τι είναι το υγροποιημένο φυσικό αέριο;

Το έργο αποτελείται από μια πλωτή μονάδα παραλαβής και προσωρινής αποθήκευσης και αεριοποίησης Υγροποιημένου φυσικού αερίου (FSRU)και από ένα σύστημα θαλάσσιου και χερσαίου αγωγού. Μέσα από το σύστημα του θαλάσσιου και χερσαίου αγωγού το φυσικό αέριο θα εισάγεται στην Ελλάδα και θα προωθείται στο Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Φυσικού Αερίου (ΕΜΣΦΑ) και από κει στους τελικούς καταναλωτές.

Το ΥΦΑ(Υγροποιημένο φυσικό αέριο ή απλά, LNG), είναι το φυσικό αέριο το οποίο υγροποιείται στους -162 βαθμούς Κελσίου έτσι ώστε να διευκολύνεται η μεταφορά του σε μακρινές αποστάσεις η και η αποθήκευση του σε μεγάλες ποσότητες. Το LNG είναι ένα καθαρό, ασφαλές και φιλικό προς το περιβάλλον καύσιμο. Είναι ικανό να εξασφαλίσει τη βιώσιμη και ενεργειακή ανάπτυξη, καθώς αποτελεί τη λύση για την τροφοδοσία με φυσικό αέριο τόσο των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής, όσο και των βιομηχανικών, εμπορικών και οικιακών καταναλωτών. Ακόμα, μπορεί να γίνει προσβάσιμο σε περιοχές που βρίσκονται μακριά από τα δίκτυα μεταφοράς και διανομής φυσικού αερίου, όπως είναι η Δυτική Ελλάδα και η νησιωτική χώρα. Ιδιαίτερα σημαντική είναι και η προοπτική της χρήσης του ως καυσίμου στις μεταφορές, οδικές και θαλάσσιες. Για να γίνει όμως διαθέσιμο το LNG θα πρέπει να αναπτυχθούν και κάποιες υποδομές οι οποίες να επιτρέπουν τη διανομή του υγροποιημένου φυσικού αερίου. Και εδώ ακριβώς είναι που χρησιμεύει η δημιουργία του Τερματικού Σταθμού φυσικού αερίου της Gastrade.

Η Πλωτή Μονάδα Αποθήκευσης και Αεριοποίησης (FSRU), θα έχει χωρητικότητα 153.500 κ.μ. LNG. Επίσης, ο αγωγός που θα συνδέσει τη μονάδα με το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Φυσικού Αερίου της Ελλάδας θα έχει μήκος 28 χλμ. Η μονάδα αυτή θα συμβάλει στην ενεργειακή ασφάλεια ολόκληρης της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Αυτό γιατί μέσω του αγωγού αυτού το αεριοποιημένο LNG θα προωθείται στις αγορές της Ελλάδας, της Βουλγαρίας αλλά και της ευρύτερης περιφέρειας, από τη Ρουμανία, τη Σερβία και τη Β. Μακεδονία, μέχρι τη Μολδαβία και την Ουκρανία.

Η χωροθέτηση του ΑΣΦΑ Αλεξανδρούπολης

Ο τερματικός σταθμός αναμένεται να λειτουργήσει στα τέλη του 2023. Επίσης, η συμβολαιοποιημένη δυναμικότητα αεριοποίησης αναμένεται να φθάσει μέχρι και το 50% της τεχνικής δυναμικότητας των 5,5 δισ. κ.μ. ανά έτος.

Αξίζει να σημειωθεί πως το ΑΣΦΑ Αλεξανδρούπολης έχει ενταχθεί και θα χρηματοδοτηθεί μεταξύ άλλων, από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του ΕΣΠΑ «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία 2014-2020» (ΕΠΑνΕΚ), με το ποσό της δημόσιας δαπάνης να ανέρχεται στα 166,7 εκατ. ευρώ. Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου αγγίζει τα 363,7 εκατ. ευρώ.

Πλωτή μονάδα παραλαβής, αποθήκευσης και αεριοποίησης ΥΦΑ

Αναφορικά με τα τεχνικά χαρακτηριστικά του έργου, η πλωτή μονάδα θα περιλαμβάνει τα εξής βασικά μέρη:

• Συστήματα πρόσδεσης δεξαμενόπλοιων και μετάγγισης ΥΦΑ.
• Τέσσερις δεξαμενές αποθήκευσης ΥΦΑ συνολικής χωρητικότητας έως 170.000 κυβικά μέτρα.
• Τέσσερις μονάδες αεριοποίησης δυναμικότητας 400 κυβικών μέτρων ΥΦΑ / ώρα (έκαστη).
• Μονάδες ηλεκτροπαραγωγής για την εξυπηρέτηση των αναγκών της πλωτής μονάδας σε ηλεκτρική ενέργεια.
• Μετρητική μονάδα για τη μέτρηση των ποσοτήτων φυσικού αερίου που αεριοποιούνται.
• Χώρους διαμονής, ενδιαίτησης πληρώματος.

Η μονάδα θα προσδένεται στο σημείο αγκυροβόλησης μέσω διάταξης πυργίσκου που της επιτρέπει να περιστρέφεται κατάντη της φοράς του ανέμου (360ο). Επίσης, σε περίπτωση που η μονάδα απομακρυνθεί από τη θέση αγκυροβόλησης (λόγω π.χ. συντήρησης) ο πυργίσκος παραμένει στο σημείο αγκυροβολίου και «αναπαύεται» στη βάση αναμονής του στον πυθμένα της θάλασσας.

Όσον αφορά τις διαστάσεις της πλωτής μονάδας, το μήκος της θα είναι περίπου 300 μέτρα, το διαθέσιμο πλάτος καταστρώματος 32,5 μέτρα και ύψος 26,5 μέτρα.

Η σημασία του έργου

Το έργο αναμένεται να έχει πολύ σημαντικά οφέλη για την Ελλάδα αλλά και για όλη τη Ν.Α. Ευρώπη. Η χώρα μας βρίσκεται σε μια εξαιρετική από στρατηγικής άποψης θέση. Συγκεκριμένα, βρίσκεται πάνω σε ένα ενεργειακό σταυροδρόμι, γεγονός που της επιτρέπει να διαδραματίσει έναν κομβικό ρόλο στον ενεργειακό χάρτη της Νοτιοανατολικής Μεσογείου. Κατά συνέπεια, έργα σαν τον ΑΣΦΑ Αλεξανδρούπολης έρχονται για να ενισχύσουν τη θέση της Ελλάδας στον ενεργειακό τομέα, ενώ συμβάλλουν σημαντικά στην ενεργειακή επάρκεια της χώρας.

Μερικά από τα σημαντικά οφέλη του έργου είναι τα εξής:

• Θα παίξει καθοριστικό ρόλο στην ενεργειακή ασφάλεια της Ελλάδας, της ευρύτερης περιοχής των Βαλκανίων αλλά και ολόκληρης της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
• Θα αποτελέσει ένα ακόμη μεγάλο βήμα στη μετατροπή της Ελλάδας σε ενεργειακό κόμβο.
• Θα συμβάλλει στην ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και την ενεργειακής ανεξαρτησίας.
• Θα προσφέρει τη δυνατότητα διαφοροποίησης των πηγών και των οδών εφοδιασμού της περιοχής σε φυσικό αέριο.
• Θα συμβάλλει στην ενίσχυση της περιφερειακής συνεργασίας, καθώς στο έργο συμμετέχουν ουσιαστικά όλες οι χώρες των Βαλκανίων.

Σε γενικές γραμμές, ο τερματικός σταθμός της Αλεξανδρούπολης έχει ως στόχο τη δημιουργία μίας τέταρτης πύλης εισαγωγής φυσικού αερίου στη χώρα μας, δυναμικότητας παροχής έως 700.000 κυβικών μέτρων ανά ώρα ή 6,1 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου σε ετήσια βάση. Στην Ελλάδα η κατανάλωση αγγίζει τα 6 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα, στη Βουλγαρία τα 3,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα και στη Ρουμανία τα 11 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. Παράλληλα, το έργο πρόκειται να διασφαλίσει νέες ποσότητες φυσικού αερίου για την τροφοδοσία της ελληνικής και της περιφερειακής αγοράς της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Με αυτόν τον τρόπο θα συμβάλλει στη διεύρυνση των πηγών και των οδών προμήθειας φυσικού αερίου, στην προώθηση του ανταγωνισμού προς όφελος του τελικού καταναλωτή, στην ασφάλεια εφοδιασμού της Ελλάδας και των βαλκανικών χωρών, αλλά και στη βελτίωση της αξιοπιστίας και της ευελιξίας του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου.

Κατά την ομιλία του στην επίσημη έναρξη της υλοποίησης του νέου τερματικού σταθμού Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου, ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, δήλωσε ότι: «Το Ανεξάρτητο Σύστημα Φυσικού Αερίου (ΑΣΦΑ) Αλεξανδρούπολης είναι μία νέα ενεργειακή πύλη για την Ελλάδα, για τα Βαλκάνια για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, αλλά και ένας φάρος ο οποίος εκπέμπει ένα διπλό σήμα: Πρώτον ότι με το πολύ σημαντικό αυτό έργο, αλλά και με τα υπόλοιπα έργα τα οποία υλοποιούνται στη χώρα μας, θα μπορέσουμε πολύ σύντομα να υποκαταστήσουμε το φυσικό αέριο από ρωσικές πηγές. Ταυτόχρονα, όμως, ότι οι χώρες μας είναι έτοιμες όλες μαζί να αναλάβουμε ένα κομβικό νέο ρόλο στο νέο ενεργειακό χάρτη της Ευρώπης»

«Το έργο αυτό έρχεται να προστεθεί σε μία σειρά από επενδύσεις που καθιστούν την Ελλάδα σημαντικό ενεργειακό κόμβο. Όλα αυτά σημαίνουν ότι μέσα στους επόμενους 20 μήνες η Ελλάδα θα μπορεί να υποδεχθεί πολύ αυξημένες ποσότητες Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου. Η συνολική δυναμικότητα αεριοποίησης θα είναι 58,5 εκατομμύρια κυβικά μέτρα. Με άλλα λόγια, αυτοί οι ελληνικοί σταθμοί LNG είναι σε θέση πια να καλύψουν πλήρως όχι μόνον την εθνική αγορά, αλλά να υποκαταστήσουν και ένα σημαντικό τμήμα της προμήθειας ρωσικού φυσικού αερίου στα Βαλκάνια και σε συνδυασμό, βέβαια, με την αναβάθμιση κάποιων αγωγών και τη λειτουργία των διασυνδετήριων αγωγών (Ελλάδας-Βουλγαρίας, Βουλγαρίας-Σερβίας, Ελλάδας-Βόρειας Μακεδονίας). Και, φυσικά, επιπλέον ποσότητες θα μπορούσαν να προωθηθούν μέσω Βουλγαρίας και Ρουμανίας γιατί όχι και προς τις αγορές της Μολδαβίας και της Ουκρανίας», πρόσθεσε ο Πρωθυπουργός.

Με τη σειρά του, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, ο οποίος έδωσε επίσης το «παρών» στην τελετή έναρξης, τόνισε ότι: «Το σημερινό έργο αποτελεί ορόσημο για την ενεργειακή ανάπτυξη της Ευρώπης». Επίσης, πρόσθεσε ότι: «Το έργο αυτό που εγκαινιάζουμε αυτή τη στιγμή στέλνει ένα πολύ σαφές μήνυμα. Παίρνουμε τη μοίρα στα χέρια μας. Δεν καθόμαστε απλώς να μιλήσουμε για τη στρατηγική μας αυτονομία και κυριαρχία. Είμαστε δραστήριοι, είμαστε ενεργοί, όλοι μαζί από κοινού μαζί με τους φίλους μας από τα Βαλκάνια θέλουμε να χτίσουμε το κοινό μας μέλλον», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Σαρλ Μισέλ, επισημαίνοντας πως «λόγω της εισβολής της Ρωσίας, το έργο αυτό αποτελεί τη στιγμή της αλήθειας για την Ευρώπη».
Από την πλευρά του, ο Πρωθυπουργός της Βουλγαρίας, Κίριλ Πέτκοφ, από το βήμα της εκδήλωσης, ανέφερε ότι: «Η σημερινή μέρα θα μείνει μια ιστορική μέρα για την Ελλάδα και τη Βουλγαρία και θα συνδέεται με την επιδίωξη για ανεξαρτησία στον τομέα της ενέργειας, στον τομέα της συνεργασίας και είμαι ιδιαίτερα συγκινημένος που παρευρίσκομαι σήμερα εδώ στην Αλεξανδρούπολη».

Τέλος, μιλώντας για το έργο ο Πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Τζέφρι Πάιατ, τόνισε ότι: «Ο FSRU είναι κρίσιμο για την ασφάλεια όλων των χωρών της ΝΑ Ευρώπης», ενώ συμπλήρωσε ότι η Αλεξανδρούπολη «έχει καταστεί γεωστρατηγικό σταυροδρόμι».