ΑΣΦΑ Αλεξανδρούπολης: Το έργο που θα μετατρέψει την Ελλάδα σε ενεργειακό κόμβο

Η προηγούμενη εβδομάδα έκλεισε με εξαιρετικά νέα για τον ενεργειακό τομέα της Ελλάδας. Η Gastrade Α.Ε ανακοίνωσε την Παρασκευή 28/11 πως η κατασκευή του Ανεξάρτητου Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΑΣΦΑ) Αλεξανδρούπολης μπήκε σε τελική ευθεία, καθώς ελήφθη η Τελική Επενδυτική Απόφαση (Final Investment Decision-FID). Η λήψη του FID αποτελεί το τελευταίο αλλά και το πιο σημαντικό βήμα για την έναρξη των κατασκευαστικών εργασιών για το εμβληματικό αυτό έργο για την χώρα μας.

Στα πλαίσια της Γενικής Συνέλευσης των Μετόχων της εταιρείας, κρίθηκε πως όλες οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την υλοποίηση του έργου έχουν εξασφαλισθεί και ότι όλα προχωρούν σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα. Πρόκειται για ένα πολύ μεγάλο έργο, το οποίο αναμένεται να συμβάλλει καταλυτικά στην ενεργειακή αναβάθμιση της χώρας μας. Η κατασκευή και  η λειτουργία του Τερματικού Σταθμού Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG) Αλεξανδρούπολη θα εντείνει την ενεργειακή ασφάλεια, τη ρευστότητα και τον ενεργειακό πλουραλισμό όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά και ολόκληρης της Ν.Α Ευρώπης. Το έργο αυτό αναμένεται πως θα ενισχύσει τον στρατηγικό ρόλο της Ελλάδας, ενώ ταυτόχρονα θα προσφέρει εναλλακτικές πηγές και οδούς προμήθειας φυσικού αερίου στην περιοχή.

Το έργο αποτελείται από μια πλωτή μονάδα παραλαβής και προσωρινής αποθήκευσης και αεριοποίησης Υγροποιημένου φυσικού αερίου (FSRU)και από ένα σύστημα θαλάσσιου και χερσαίου αγωγού. Μέσα από το σύστημα του θαλάσσιου και χερσαίου αγωγού το φυσικό αέριο θα εισάγεται στην Ελλάδα και θα προωθείται στο Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Φυσικού Αερίου (ΕΜΣΦΑ) και από κει στους τελικούς καταναλωτές.

Η Πλωτή Μονάδα Αποθήκευσης και Αεριοποίησης (FSRU), θα έχει χωρητικότητα 153.500 κ.μ. LNG. Επίσης, ο αγωγός που θα συνδέσει τη μονάδα με το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Φυσικού Αερίου της Ελλάδας θα έχει μήκος 28 χλμ. Η μονάδα αυτή θα συμβάλει στην ενεργειακή ασφάλεια ολόκληρης της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Αυτό γιατί μέσω του αγωγού  αυτού το αεριοποιημένο LNG θα προωθείται στις αγορές της Ελλάδας, της Βουλγαρίας αλλά και της ευρύτερης περιφέρειας, από τη Ρουμανία, τη Σερβία και τη Β. Μακεδονία, μέχρι τη Μολδαβία και την Ουκρανία.

Ο τερματικός σταθμός αναμένεται να λειτουργήσει στα τέλη του 2023. Επίσης, η συμβολαιοποιημένη δυναμικότητα αεριοποίησης αναμένεται να φθάσει μέχρι και το 50% της τεχνικής δυναμικότητας των 5,5 δισ. κ.μ. ανά έτος.

Αξίζει να σημειωθεί πως το ΑΣΦΑ Αλεξανδρούπολης έχει ενταχθεί και θα  χρηματοδοτηθεί μεταξύ άλλων, από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του ΕΣΠΑ «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία 2014-2020» (ΕΠΑνΕΚ), με το ποσό της δημόσιας δαπάνης να ανέρχεται στα 166,7 εκατ. ευρώ. Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου αγγίζει τα 363,7 εκατ. ευρώ.

Πλωτή μονάδα παραλαβής, αποθήκευσης και αεριοποίησης ΥΦΑ

Αναφορικά με τα τεχνικά χαρακτηριστικά του έργου, η πλωτή μονάδα θα περιλαμβάνει τα εξής βασικά μέρη:
• Συστήματα πρόσδεσης δεξαμενόπλοιων και μετάγγισης ΥΦΑ.
• Τέσσερις δεξαμενές αποθήκευσης ΥΦΑ συνολικής χωρητικότητας έως 170.000 κυβικά μέτρα.
• Τέσσερις μονάδες αεριοποίησης δυναμικότητας 400 κυβικών μέτρων ΥΦΑ / ώρα (έκαστη).
• Μονάδες ηλεκτροπαραγωγής για την εξυπηρέτηση των αναγκών της πλωτής μονάδας σε ηλεκτρική ενέργεια
• Μετρητική μονάδα για τη μέτρηση των ποσοτήτων φυσικού αερίου που αεριοποιούνται.
• Χώρους διαμονής, ενδιαίτησης πληρώματος.

Η μονάδα θα προσδένεται στο σημείο αγκυροβόλησης μέσω διάταξης πυργίσκου που της επιτρέπει να περιστρέφεται κατάντη της φοράς του ανέμου (360ο). Επίσης, σε περίπτωση που η μονάδα απομακρυνθεί από τη θέση αγκυροβόλησης (λόγω π.χ. συντήρησης) ο πυργίσκος παραμένει στο σημείο αγκυροβολίου και “αναπαύεται” στη βάση αναμονής του στον πυθμένα της θάλασσας.

Όσον αφορά τις διαστάσεις της πλωτής μονάδας, το μήκος της θα είναι περίπου 300 μέτρα, το διαθέσιμο πλάτος καταστρώματος 32,5 μέτρα και ύψος 26,5 μέτρα.

Διαδικασία αεριοποίησης

Το υγροποιημένο φυσικό αέριο θα μεταγγίζεται από τα δεξαμενόπλοια μεταφοράς στις κρυογενικές δεξαμενές της πλωτής μονάδας και στη συνέχεια θα οδηγείται για αεριοποίηση στις τέσσερις μονάδες αεριοποίησης. Οι μονάδες αυτές θα περιλαμβάνουν:

• Δύο μονάδες αεριοποίησης τεχνολογίας κλειστού κυκλώματος και
• Δύο μονάδες αεριοποίησης τεχνολογίας ανοικτού κυκλώματος

Η δυναμικότητα αεριοποίησης κάθε μονάδας είναι 400 κυβικά μέτρα ΥΦΑ/ ώρα.

Στα πλαίσια της τεχνολογία κλειστού κυκλώματος η αεριοποίηση του ΥΦΑ επιτυγχάνεται με καύση φυσικού αερίου, ενώ στους αεριοποιητές ανοικτού κυκλώματος το ΥΦΑ θερμαίνεται με χρήση θαλασσινού νερού το οποίο αναρροφάται με ειδικές αντλίες αναρρόφησης.

Στη συνέχεια το αεριοποιημένο φυσικό αέριο οδηγείται μέσω αγωγών στη μετρητική διάταξη και από εκεί μέσω εύκαμπτων αγωγών στη μονάδα πολλαπλής εξαγωγής τέρματος αγωγού. Εν τέλει το φυσικό αέριο οδηγείται στον υποθαλάσσιο αγωγό για τη μεταφορά του προς το χερσαίο αγωγό.

Υποθαλάσσιος και χερσαίος αγωγός

Ο υποθαλάσσιος αγωγός μήκους 24 χιλιομέτρων θα είναι τοποθετημένος στον πυθμένα της θάλασσας σε βάθος 15 μέτρων. Σε περίπτωση που το βάθος της θάλασσας είναι μικρότερο από τα 15 μέτρα (περίπου 6 χλμ απόσταση από την ακτή) ο αγωγός θα τοποθετηθεί σε όρυγμα και θα επιχιωθεί. Στη συνέχεια ο αγωγός θα προσαιγιαλώνεται στην περιοχή της ακτογραμμής Απαλού και θα συνεχίζει υπόγεια την πορεία του προς βορρά για 4 χιλιόμετρα ακόμη, μέχρι να συνδεθεί με το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Φυσικού Αερίου στην περιοχή της Αμφιτρίτης σε νέο Μετρητικό και Ρυθμιστικό Σταθμό. Ο σταθμός αυτός θα κατασκευασθεί και θα λειτουργείται από τον ΔΕΣΦΑ για τις ανάγκες του ΑΣΦΑ Αλεξανδρούπολης.

Ο αγωγός του ΑΣΦΑ Αλεξανδρούπολης θα έχει τη δυνατότητα άμεσης σύνδεσης στο μέλλον και με άλλους αγωγούς οι οποίοι προγραμματίζεται να αναπτυχθούν στην περιοχή όπως για παράδειγμα ο TAP.

Το μετοχικό σχήμα της Gastrade, της εταιρείας που είναι υπεύθυνη για την ανάπτυξη του πρότζεκτ περιλαμβάνει: την Ασημίνα – Ελένη Κοπελούζου η οποία είναι ιδρυτική μέτοχος της εταιρείας, την Gaslog Investments 100% θυγατρική της εταιρείας Gaslog που κατέχει και διαχειρίζεται πάνω από 35 πλοία μεταφοράς LNG, τη ΔΕΠΑ Εμπορίας με ποσοστό 20%, την Bulgartransgaz EAD (BTG) που είναι ο διαχειριστής του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς και Αποθήκευσης φυσικού αερίου της Βουλγαρίας με μερίδιο 20% και το ΔΕΣΦΑ με ποσοστό 20%. Το ΑΣΦΑ Αλεξανδρούπολης θα είναι η τέταρτη πύλη εισαγωγής φυσικού αερίου στη χώρα μας.

Σημασία του έργου

Το έργο αναμένεται να έχει πολύ σημαντικά οφέλη για την Ελλάδα αλλά και για όλη τη Ν.Α. Ευρώπη. Η χώρα μας βρίσκεται σε μια εξαιρετική από στρατηγικής άποψης θέση. Συγκεκριμένα, βρίσκεται πάνω σε ένα ενεργειακό σταυροδρόμι και για τον λόγο αυτό έχει τη δυνατότητα να διαδραματίσει κομβικό ρόλο στον ενεργειακό χάρτη της Νοτιοανατολικής Μεσογείου. Κατά συνέπεια, έργα σαν τον ΑΣΦΑ Αλεξανδρούπολης έρχονται για να ενισχύσουν τη θέση της Ελλάδας στον ενεργειακό τομέα.

Η ζήτηση για το LNG έχει αυξηθεί παγκοσμίως χάρη στο γεγονός ότι είναι ευέλικτο στη χρήση, είναι σχετικά φθηνό και έχει χαμηλότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα σε σχέση με τα άλλα ορυκτά καύσιμα. Σε γενικές γραμμές, η εισαγωγή LNG αναμένεται να έχει πολύ θετικό αντίκτυπο στις αγορές της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Και αυτό γιατί κάτι τέτοιο θα συμβάλλει στην ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης και στη μείωση της εξάρτησης της από το ρωσικό φυσικό αέριο. Μίας εξάρτησης που μέχρι στιγμής, στα πλαίσια της ενεργειακής κρίσης και της κρίσης στην Ουκρανία, φαίνεται να κοστίζει πολύ ακριβά στην Ευρώπη, τόσο σε πολιτικό, όσο και σε οικονομικό επίπεδο.

Ο ΑΣΦΑ Αλεξανδρούπολης δύναται να μετατρέψει την Ελλάδα σε περιφερειακό ενεργειακό κόμβο, αναβαθμίζοντας τη γεωπολιτική της θέση και καθιστώντας την πύλη εισόδου ενέργειας για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Επίσης, στα πλεονεκτήματα συμπεριλαμβάνεται  και το γεγονός πως με την ολοκλήρωση του έργου θα μπορεί να μεταφέρεται υγροποιημένο φυσικό αέριο από οποιοδήποτε μέρος του κόσμου. Κάτι τέτοιο θα μειώσει σε μεγάλο βαθμό την ενεργειακή εξάρτηση της Ελλάδας και των Βαλκανικών χωρών από την Τουρκία.

Ένα ακόμα πλεονέκτημα είναι το γεγονός πως το έργο βρίσκεται σε πλήρη εναρμόνιση με τα ήδη υφιστάμενα η σχεδιαζόμενα ενεργειακά έργα στην περιοχή, αποτελώντας ουσιαστικά το κέντρο ενός ολοκληρωμένου συστήματος υποδοχής και αποθήκευσης LNG.

Αναφορικά με  το έργο η ιδρύτρια Μέτοχος και Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Gastrade, Ελμίνα Κοπελούζου, δήλωσε χαρακτηριστικά: «Η Τελική Επενδυτική Απόφαση ανοίγει ένα νέο, σημαντικό κεφάλαιο στην ενεργειακή ασφάλεια της χώρας και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι που η Gastrade έχει αναλάβει ένα κρίσιμο έργο που αποτελεί προτεραιότητα για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το ΑΣΦΑ Αλεξανδρούπολης έρχεται για να ενισχύσει την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού, διαφοροποιώντας τις ενεργειακές οδούς και συμβάλλοντας στην ανάπτυξη του ανταγωνισμού προς όφελος των τελικών καταναλωτών».

Με τη σειρά του, ο Αντιπρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Gastrade, Κωνσταντίνος Σιφναίος, τόνισε: « Ένα στρατηγικό για την περιοχή έργο φθάνει πλέον στο στάδιο της υλοποίησής του. Είμαστε πραγματικά περήφανοι για αυτό το επίτευγμα και σίγουροι πως το ανθρώπινο δυναμικό της Gastrade με την τεχνογνωσία και την υποστήριξη των μετόχων της, θα κάνουν πραγματικότητα το όραμα για μια νέα, πρωτοποριακή ενεργειακή πύλη στη χώρα μας».

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί πως το συγκεκριμένο έργο χαιρέτησε και ο Αμερικανός Πρέσβης, Τζέφρι Πάιατ, ο οποίος το χαρακτήρισε ως «ένα μεγάλο βήμα προς τα εμπρός για την ενεργειακή ασφάλεια και το κλίμα στη Νοτιοανατολική Ευρώπη».