Καθαρίζοντας τα Φαντάσματα των Θαλασσών: Αποκαθιστώντας τα Θαλάσσια Οικοσυστήματα στην Ελλάδα
Ευκαιρία για Βιώσιμη Ανάπτυξη και Προστασία του Περιβάλλοντος
Η γοητευτική Δυτική Ελλάδα, με τα γραφικά τοπία, τις πανέμορφες παραλίες και τα διάσημα τουριστικά νησιά, κρύβει κάτω από τα γαλάζια νερά του Ιονίου μια λιγότερο ειδυλλιακή πραγματικότητα, ειδικά για την θαλάσσια ζωή: φάντασμα-ιχθυοτροφεία.
Αυτές οι εγκαταλελειμμένες εγκαταστάσεις απελευθερώνουν συντρίμμια, πλαστικά και ρύπανση στο θαλάσσιο περιβάλλον, θέτοντας σε κίνδυνο τη χλωρίδα και την πανίδα. Πρόκειται μάλιστα για ένα συνεχώς αυξανόμενο πρόβλημα.
Μια έρευνα της πρωτοβουλίας Healthy Seas εντόπισε 150 πιθανά σημεία με απορρίμματα ιχθυοκαλλιέργειας κατά μήκος της ακτογραμμής. Σε συνεργασία με την Hyundai, ο οργανισμός έχει αναλάβει τον καθαρισμό αυτών των “φαντασμάτων”.
Σε πρόσφατη εντατική εκκαθάριση 10 ημερών, το έργο επικεντρώθηκε σε δύο τοποθεσίες – τις θάλασσες έξω από την πόλη-λιμάνι της Πάτρας και το νησί της Ιθάκης. Απομακρύνθηκαν πάνω από 42,7 τόνοι θαλάσσιων απορριμμάτων, συμπεριλαμβανομένων μεγάλων δικτύων που χρησιμοποιούνταν στην ιχθυοκαλλιέργεια, καθώς και δομές όπως κλωβοί φτιαγμένοι από σωλήνες και πολυστερίνη.
Αυτή η επιχείρηση στην Ελλάδα, που στέλνει απορρίμματα όπως νάιλον δίχτυα για ανακύκλωση, αποτελεί την αρχή μιας προσπάθειας διάρκειας ενός έτους για την αντιμετώπιση του προβλήματος, σύμφωνα με την Healthy Seas.
Εκτός από την αντιμετώπιση των οικολογικών επιπτώσεων, το έργο αποσκοπεί στην αποκατάσταση των υδάτων για τις τοπικές κοινότητες που βασίζονται σε καθαρές θάλασσες για τον τουρισμό και την αναψυχή.
Πάνω από 3 δισεκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως εξαρτώνται από τη θαλάσσια και παράκτια βιοποικιλότητα για να βιοποριστούν, σύμφωνα με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών. Παράλληλα, οι υγιείς ωκεανοί και θάλασσες παρέχουν πολλά άλλα οφέλη, όπως τρόφιμα, φάρμακα και άλλα προϊόντα. Αυτή η οικονομία των ωκεανών αξίζει περίπου 2,5 τρισεκατομμύρια δολάρια. Το ετήσιο κοινωνικοοικονομικό κόστος λόγω κακοδιαχείρισης των ωκεανών ανέρχεται περίπου σε 1 τρισεκατομμύριο δολάρια, σύμφωνα με εκτιμήσεις του UNDP.
Ένα βασικό μέρος της λύσης είναι η εκπαίδευση, σύμφωνα με την Healthy Seas. Αυτό συνάδει με τις προσπάθειες οργανισμών όπως το WWF, ο οποίος υποστηρίζει ότι ο εξοπλισμός των παράκτιων κοινοτήτων για την αποτελεσματική διαχείριση των πόρων από τους οποίους εξαρτώνται είναι ζωτικής σημασίας. Η Πρωτοβουλία Παράκτιων Κοινοτήτων του WWF υποστηρίζει πολιτικές που δίνουν στους ντόπιους ρόλο στη διαχείριση των πόρων και εργάζεται για την οικοδόμηση εμπειρογνωμοσύνης σε αυτόν τον τομέα που παραμένει στις κοινότητες.
Εκτός από την Healthy Seas και το WWF, και άλλες οργανώσεις και πρωτοβουλίες ηγούνται της προσπάθειας για την αντιμετώπιση της θαλάσσιας ρύπανσης και την αποκατάσταση των θαλάσσιων οικοσυστημάτων.
- Το Έργο Απορριμμάτων Ωκεανού του Ειρηνικού: Βοηθά τις χώρες του Ειρηνικού να μειώσουν τα θαλάσσια απορρίμματα, συμπεριλαμβανομένης της πλαστικής ρύπανσης, στο παράκτιο περιβάλλον τους.
- Η Ευρωπαϊκή Ένωση: Εργάζεται για την αντιμετώπιση της θαλάσσιας απορρίμματος και των “δικτύων φάντασμα”.
- Η UpLink του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ: Υποστηρίζει επιχειρηματίες και καινοτόμους στην ανάπτυξη λύσεων για μερικά από τα πιο πιεστικά προβλήματα του κόσμου, όπως η διατήρηση και η βιώσιμη χρήση των θαλάσσιων περιβαλλόντων.
Καινοτόμες λύσεις, όπως ένα τεράστιο φράγμα που αφαιρεί συντρίμμια από την επιφάνεια του νερού για τον καθαρισμό του Μεγάλου Σκουπιδότοπου του Ειρηνικού, και ρομπότ καθαρισμού παραλιών που χρησιμοποιούν κάμερες και τεχνητή νοημοσύνη για τον εντοπισμό και τον καθαρισμό απορριμμάτων, συμβάλλουν επίσης στην αντιμετώπιση του προβλήματος.
Η διατήρηση και η βιώσιμη χρήση των θαλάσσιων περιβαλλόντων αποτελεί έναν από τους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) του ΟΗΕ. Ο Στόχος 14 περιλαμβάνει στόχους όπως η αύξηση των οικονομικών οφελών από τη βιώσιμη χρήση των θαλάσσιων πόρων και η αύξηση της γνώσης και της έρευνας για την υγεία των ωκεανών και τη θαλάσσια βιοποικιλότητα.
Όπως λέει η Veronika Mikos, διευθύντρια της πρωτοβουλίας Healthy Seas: “Καθαρές θάλασσες θα έπρεπε να είναι δικαίωμα για όλες τις παράκτιες κοινότητες στον κόσμο. Η αποστολή μας ξεπερνά τον απλό καθαρισμό. Στόχος μας είναι να διεκδικήσουμε αυτά τα νερά για τη θαλάσσια ζωή και τους ανθρώπους που εξαρτώνται από αυτά.”
Η απομάκρυνση των εγκαταλελειμμένων ιχθυοτροφείων στην Ελλάδα αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την επίτευξη αυτού του στόχου. Αυτό το παράδειγμα δείχνει πώς η συνεργασία μεταξύ κυβερνήσεων, οργανισμών, επιχειρήσεων και κοινοτήτων μπορεί να φέρει απτά αποτελέσματα στην προστασία των ωκεανών και την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης.
Εκτός από τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, τα εγκαταλελειμμένα ιχθυοτροφεία έχουν επίσης αρνητικές επιπτώσεις στην τοπική οικονομία και τον τουρισμό. Τα σκουπίδια και η ρύπανση από αυτά τα ιχθυοτροφεία μπορούν να απομακρύνουν τους τουρίστες, να βλάψουν την αλιεία και να μειώσουν την αξία των παραθαλάσσιων ακινήτων.
Για να αποφευχθεί η δημιουργία μελλοντικών “φαντασμάτων”, είναι σημαντικό να υιοθετηθούν βιώσιμες πρακτικές στην ιχθυοκαλλιέργεια. Αυτό περιλαμβάνει:
- Αυστηρές περιβαλλοντικές ρυθμίσεις: Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να θεσπίσουν και να επιβάλλουν αυστηρές περιβαλλοντικές ρυθμίσεις για τις ιχθυοκαλλιέργειες, διασφαλίζοντας ότι λειτουργούν με τρόπο που δεν βλάπτει το θαλάσσιο περιβάλλον.
- Βελτιωμένες τεχνολογίες: Η ανάπτυξη και η υιοθέτηση βελτιωμένων τεχνολογιών ιχθυοκαλλιέργειας μπορούν να συμβάλλουν στη μείωση των απορριμμάτων και της ρύπανσης.
- Εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση: Η εκπαίδευση των ιχθυοκαλλιεργητών και των παράκτιων κοινοτήτων σχετικά με τις βέλτιστες πρακτικές ιχθυοκαλλιέργειας είναι απαραίτητη για την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης.
Η απομάκρυνση των εγκαταλελειμμένων ιχθυοτροφείων στην Ελλάδα αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την προστασία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων και την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης. Η υιοθέτηση βιώσιμων πρακτικών ιχθυοκαλλιέργειας, σε συνδυασμό με αυστηρές περιβαλλοντικές ρυθμίσεις και εκπαιδευτικές προσπάθειες, μπορεί να διασφαλίσει ότι η ιχθυοκαλλιέργεια συμβάλλει στην οικονομική ανάπτυξη χωρίς να βλάπτει το περιβάλλον.
Comments are closed.