Net-Zero Industry: Η Ευρώπη συνάπτει συμφωνία για την ενίσχυση της πράσινης βιομηχανίας της ΕΕ

Ο κανονισμός στοχεύει στην ενίσχυση της βιομηχανικής ανάπτυξης τεχνολογιών Net-Zero που απαιτούνται για την επίτευξη των κλιματικών στόχων της ΕΕ, χρησιμοποιώντας τη δύναμη της ενιαίας αγοράς για να ενισχύσει την ηγετική θέση της Ευρώπης στις βιομηχανικές πράσινες τεχνολογίες.

Σύμφωνα με τη συμφωνία, θα υπάρχει ένας ενιαίος κατάλογος τεχνολογιών Net-Zero, με κριτήρια για την επιλογή στρατηγικών έργων σε εκείνες τις τεχνολογίες που θα συμβάλλουν καλύτερα στην απαλλαγή από τις εκπομπές άνθρακα.

‘’Με τον νόμο Net-Zero Industry Act θέλουμε να υποστηρίξουμε τον κλάδο μας στη μετάβασή του. Το NZIA είναι ένα σημαντικό βήμα για τη δημιουργία του απαραίτητου οικοσυστήματος για την ενίσχυση της παραγωγής καθαρών τεχνολογιών. Η Ευρώπη ξεκίνησε μια πορεία προς ένα καθαρότερο και βιώσιμο μέλλον για την ευρωπαϊκή βιομηχανία. Τώρα είναι ώριμη η ώρα για την Ευρώπη να ανακτήσει το προβάδισμα στην παγκόσμια σκηνή για καθαρές τεχνολογίες και να οικοδομήσει έναν ανταγωνιστικό, πράσινο και βιομηχανικό τομέα που δημιουργεί θέσεις εργασίας’’ δήλωσε ο Jo Brouns, Υπουργός Οικονομίας, Καινοτομίας, Εργασίας, Κοινωνικής Οικονομίας και Γεωργίας της Φλαμανδίας

Η βιομηχανική συμβολή στην κλιματική ουδετερότητα

Ο νόμος του Net-Zero στοχεύει στη διευκόλυνση των συνθηκών για επενδύσεις σε πράσινες τεχνολογίες, απλοποιώντας τις διαδικασίες χορήγησης αδειών και υποστηρίζοντας στρατηγικά έργα. Προτείνει επίσης τη διευκόλυνση της πρόσβασης στην αγορά για προϊόντα στρατηγικής τεχνολογίας, τη βελτίωση των δεξιοτήτων του ευρωπαϊκού εργατικού δυναμικού σε αυτούς τους τομείς (ιδίως μέσω της ίδρυσης ακαδημιών βιομηχανίας Net-Zero) και τη δημιουργία πλατφόρμας για τον συντονισμό της δράσης της ΕΕ στον τομέα αυτό.

Για την προώθηση της καινοτομίας, ο νόμος του net-zero προτείνει τη δημιουργία ευνοϊκών ρυθμιστικών πλαισίων για την ανάπτυξη, τη δοκιμή και την επικύρωση καινοτόμων τεχνολογιών (γνωστές ως ρυθμιστικά sandboxes).

Η πρόοδος προς τους στόχους του νόμου για την Net-Zero βιομηχανία θα μετρηθεί με δύο ενδεικτικά σημεία αναφοράς: την επίτευξη του 40% της παραγωγής που απαιτείται για την κάλυψη των αναγκών της ΕΕ σε προϊόντα στρατηγικής τεχνολογίας και την εξέλιξή τους σε σύγκριση με την παγκόσμια παραγωγή για προϊόντα όπως τα ηλιακά φωτοβολταϊκά πάνελ, ανεμογεννήτριες, μπαταρίες και αντλίες θερμότητας. Η πρόταση θέτει επίσης έναν συγκεκριμένο στόχο για τη δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα CO2, με ετήσια ικανότητα έγχυσης τουλάχιστον 50 εκατομμυρίων τόνων που πρέπει να επιτευχθεί έως το 2030.

Κύρια στοιχεία της συμφωνίας

Η συμφωνία υποστηρίζει τους κύριους στόχους του νόμου για το Net-Zero που προτάθηκαν από την Επιτροπή πριν από λιγότερο από ένα χρόνο, ενώ εισάγει αρκετές βελτιώσεις, όπως απλοποιημένους κανόνες για τις διαδικασίες αδειών κατασκευής, δημιουργία βιομηχανικών κοιλάδων με Net-Zero κ.λπ. σαφήνεια σχετικά με τα κριτήρια για τις δημόσιες συμβάσεις και τους πλειστηριασμούς.

Δείτε εδώ σε infografic  ότι προβλέπει ο νέος νόμος

Πεδίο εφαρμογής και κατάλογος τεχνολογιών

Ο νέος κανονισμός έχει ως στόχο να παρέχει ευκολότερες συνθήκες και βεβαιότητα στους επενδυτές και τους υποστηρικτές των έργων παραγωγής τεχνολογίας Net-Zero. Τα έργα που προσδιορίζεται ότι έχουν μεγαλύτερες δυνατότητες απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές θα επωφεληθούν από διαδικασίες ταχείας έκδοσης αδειών για κατασκευή ή επέκταση και καθοδήγηση για την πρόσβαση σε χρηματοδότηση.

Δεδομένου ότι τα κράτη μέλη έχουν το δικαίωμα επιλογής μεταξύ διαφορετικών πηγών ενέργειας, δεν θα είναι υποχρεωμένα να αναγνωρίζουν ως στρατηγικά έργα εκείνα που σχετίζονται με μια τεχνολογία που δεν είναι αποδεκτή ως μέρος του ενεργειακού τους μείγματος.

Γρήγορες διαδικασίες χορήγησης αδειών

Το χρονικό όριο για την έκδοση άδειας για την κατασκευή ή την επέκταση μεγάλων κατασκευαστικών έργων τεχνολογίας Net-Zero (άνω του 1 γιγαβάτ), καθώς και εκείνων που δεν μετρώνται σε γιγαβάτ, θα είναι το πολύ 18 μήνες. Για μικρότερα έργα (λιγότερο από 1 γιγαβάτ), το χρονικό όριο για την παράδοση της άδειας θα είναι 12 μήνες. Θα τεθούν συντομότερες προθεσμίες για στρατηγικά έργα. Επιπλέον, και ανεξάρτητα από τα χρονικά όρια, η διαδικασία θα διασφαλίσει ότι τέτοια έργα είναι ασφαλή, ασφαλή και περιβαλλοντικά βιώσιμα και ότι συμμορφώνονται με περιβαλλοντικές, κοινωνικές απαιτήσεις και απαιτήσεις ασφάλειας.

Βιομηχανικές κοιλάδες

Ο μελλοντικός κανονισμός θα προωθήσει την ανάπτυξη «κοιλάδων» καθαρής μηδενικής επιτάχυνσης (εδάφη που συγκεντρώνουν πολλές εταιρείες που ασχολούνται με μια συγκεκριμένη τεχνολογία). Οι στόχοι αυτών των κοιλάδων είναι να δημιουργήσουν ομάδες μηδενικής βιομηχανικής δραστηριότητας, έτσι ώστε να αυξηθεί η ελκυστικότητα της ΕΕ ως τόπος για μεταποιητικές δραστηριότητες και να εξορθολογιστούν περαιτέρω οι διοικητικές διαδικασίες για τη δημιουργία μηδενικής παραγωγικής ικανότητας. Θα συμβάλουν στην εκβιομηχάνιση των περιφερειών.

Δημόσιες συμβάσεις

Οι κανόνες που διέπουν τον τρόπο με τον οποίο οι δημόσιες αρχές θα αγοράζουν αγαθά, έργα και υπηρεσίες που σχετίζονται με στρατηγικές τεχνολογίες Net-Zero έχουν σχεδιαστεί για να διασφαλίζουν καλύτερα ότι οι απαιτήσεις είναι διαφανείς, εφαρμόσιμες και εναρμονισμένες και ότι η προσφορά αυτών των τεχνολογιών στην ΕΕ είναι διαφοροποιημένη, διασφαλίζοντας παράλληλα επαρκή ευελιξία για τις αναθέτουσες αρχές.

Ο νόμος που συμφωνήθηκε ρυθμίζει τη χρήση συστημάτων που παρέχουν κίνητρα για την αγορά προϊόντων τεχνολογίας Net-Zero και ορίζει τις συνεισφορές βιωσιμότητας και ανθεκτικότητας στις διαδικασίες δημοσίων συμβάσεων. Η συνεισφορά περιβαλλοντικής βιωσιμότητας θα είναι υποχρεωτική ελάχιστη απαίτηση, ενώ η συνεισφορά ανθεκτικότητας θα εφαρμόζεται εάν υπάρχει εξάρτηση από τρίτη χώρα μεγαλύτερη από 50% για μια συγκεκριμένη στρατηγική τεχνολογία μηδενικού δικτύου (ή για τα συστατικά της). Αυτό το κριτήριο θα ληφθεί υπόψη μόνο εάν η Επιτροπή έχει πρώτα αξιολογήσει το επίπεδο εξάρτησης κάθε τεχνολογίας από μια συγκεκριμένη τρίτη χώρα.

Εάν η εφαρμογή της συνεισφοράς ανθεκτικότητας και βιωσιμότητας έχει ως αποτέλεσμα δυσανάλογη διαφορά κόστους ή εάν δεν έχουν υποβληθεί κατάλληλες προσφορές ή αιτήματα, οι αναθέτουσες αρχές ενδέχεται να αποφασίσουν να μην εφαρμόσουν αυτά τα κριτήρια.

Δημοπρασίες για την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας

Η προσωρινή συμφωνία ορίζει ότι όταν ένα κράτος μέλος σχεδιάζει μια δημοπρασία για την ανάπτυξη τεχνολογιών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, θα μπορεί να εφαρμόζει κριτήρια προεπιλογής και ανάθεσης που δεν σχετίζονται με την τιμή, όπως η περιβαλλοντική βιωσιμότητα, η συμβολή στην καινοτομία ή η ολοκλήρωση των ενεργειακών συστημάτων. Αυτά τα κριτήρια θα πρέπει να ισχύουν για τουλάχιστον το 30% του όγκου που δημοπρατείται κάθε χρόνο ανά κράτος μέλος.

Η Επιτροπή θα καθορίσει τα κριτήρια για τις δημόσιες συμβάσεις και τους πλειστηριασμούς και θα αναθεωρήσει τον όγκο που δημοπρατήθηκε υπό το φως της αξιολόγησης της λειτουργίας του συστήματος.