Η σκιά της πλημμύρας πάνω από την ελληνική οικονομία

Η πλημμύρα στη Θεσσαλία είχε δραματικές συνέπειες για τον αγροτικό κλάδο. Η Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία (ΑΠΑ) από γεωργικές δραστηριότητες σημείωσε πρωτοφανή πτώση κατά 13,9% σε τριμηνιαία βάση και 17,69% σε ετήσια βάση το 4ο τρίμηνο του 2023. Η πτώση αυτή αφαίρεσε 0,55 ποσοστιαίες μονάδες από τον ετήσιο ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης και εκτιμάται ότι μείωσε το ΑΕΠ της χώρας κατά περισσότερο από 0,3% σε ετήσια βάση.

Μέρος των αρνητικών επιπτώσεων της πλημμύρας αντισταθμίστηκε από την αυξημένη δημόσια κατανάλωση και επενδύσεις για μέτρα άμεσης στήριξης των πληγέντων και μερικής αποκατάστασης της λειτουργίας κάποιων υποδομών.

Η μείωση της αγροτικής παραγωγής εκτιμάται ότι περιόρισε τις εξαγωγές αγαθών και αύξησε τις εισαγωγές, εμποδίζοντας μία ακόμη καλύτερη επίδοση στο εξωτερικό ισοζύγιο.

Παρά τις δυσκολίες που δημιούργησαν οι πλημμύρες, η ελληνική οικονομία κατάφερε να παρουσιάσει ανάπτυξη το 2023. Η πρόβλεψη για το 2024 είναι αβέβαιη, αλλά ελπίζεται ότι η οικονομία θα συνεχίσει να αναπτύσσεται, αφήνοντας πίσω τις σκιές του 2023.

Η ελληνική οικονομία στο 4ο τρίμηνο του 2023: Ανάπτυξη με αστερίσκους

Παρά τις δυσκολίες που έφερε η πλημμύρα και το δυσμενές εξωτερικό περιβάλλον, η ελληνική οικονομία κατάφερε να σημειώσει μικρή ανάπτυξη στο 4ο τρίμηνο του 2023. Το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 0,296% σε τριμηνιαία βάση, αντιστρέφοντας την πτωτική τάση του 3ου τριμήνου (-0,19%).

Η ανάπτυξη οφείλεται κυρίως στην άνοδο της ιδιωτικής και δημόσιας κατανάλωσης, οι οποίες αυξήθηκαν κατά 1,8% και 2,7% αντίστοιχα. Η ιδιωτική κατανάλωση ωφελήθηκε από την άνοδο των μισθών και των μη μισθολογικών εισοδημάτων, καθώς και από την αύξηση της καταναλωτικής πίστης. Η δημόσια κατανάλωση τροφοδοτήθηκε από την καταβολή κοινωνικών επιδομάτων, τις αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις, και τα μέτρα κρατικής αρωγής προς τους πλημμυροπαθείς.

Σημαντική ήταν επίσης η συμβολή των καθαρών εξαγωγών, οι οποίες αυξήθηκαν κατά 0,8 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το 3ο τρίμηνο. Η άνοδος οφείλεται στην αύξηση των εξαγωγών υπηρεσιών, που τόνωσε ο τουρισμός, και στην άνοδο των εξαγωγών αγαθών, παρά την ύφεση που βίωσε η ναυτιλία.

Ωστόσο, η ανάπτυξη επισκιάζεται από την πτώση των επενδύσεων, η οποία έλαβε χώρα για πρώτη φορά μετά την πανδημία.
Ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου υποχώρησε κατά 5,7% σε τριμηνιαία βάση, αφαιρώντας 0,9 ποσοστιαίες μονάδες από την ανάπτυξη του ΑΕΠ. Η πτώση οφείλεται σε πλήθος παραγόντων, όπως η αβεβαιότητα που προκάλεσε η πλημμύρα, η άνοδος του κόστους δανεισμού και η επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας.

Συνολικά, η εικόνα της ελληνικής οικονομίας στο 4ο τρίμηνο του 2023 είναι ανάμεικτη. Η ανάπτυξη είναι μεν θετική, αλλά στηρίζεται σε εύθραυστες βάσεις. Η πτώση των επενδύσεων αποτελεί ανησυχητικό σημάδι, το οποίο μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την μελλοντική ανάπτυξη.

Η Ελληνική Οικονομία: Μια Αισιόδοξη Προοπτική για το 2024

Καθώς η Ελλάδα αφήνει πίσω της μια δύσκολη δεκαετία, το 2024 φέρνει μαζί του μια αισιόδοξη προοπτική για την οικονομία. Σύμφωνα με την επικαιροποιημένη πρόβλεψη της Εθνικής Τράπεζας, το ΑΕΠ της χώρας αναμένεται να αυξηθεί με ρυθμό 2,5% φέτος, αγγίζοντας ίσως και διψήφιο ποσοστό ανάπτυξης του Ακαθάριστου Σχηματισμού Παγίου Κεφαλαίου (10,2%).

Πολλοί παράγοντες συμβάλλουν στην αισιόδοξη αυτή πρόβλεψη. Πρώτον, οι αναβληθείσες επενδύσεις από το 2023, σε συνδυασμό με την επιτάχυνση των κεφαλαιακών δαπανών του Ταμείου Ανθεκτικότητας και Ανάκαμψης, αναμένεται να δώσουν ώθηση στην οικονομική δραστηριότητα. Επιπλέον, η αύξηση των Άμεσων Ξένων Επενδύσεων (ΑΞΕ) αποτελεί ένα ακόμη ενθαρρυντικό σημάδι.

Η ιδιωτική κατανάλωση, επίσης, προβλέπεται να ενισχυθεί, στηριζόμενη στην ισχυρότερη αύξηση του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών. Η άνοδος της απασχόλησης, οι νέες μισθολογικές αυξήσεις, και η μείωση του πληθωρισμού, όλα συμβάλλουν στην αισιοδοξία για την αγοραστική δύναμη των πολιτών.

Σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη διαδραματίζει και ο τουρισμός. Η δυναμική έναρξη της τουριστικής περιόδου, με αύξηση 17,0% στις διεθνείς αφίξεις στο Διεθνές Αεροδρόμιο Αθηνών, προμηνύει ένα ακόμη ρεκόρ για τον κλάδο.

Συνολικά, η ελληνική οικονομία δείχνει σημάδια ανθεκτικότητας και δυναμισμού. Η υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων, η προσέλκυση επενδύσεων, και η ενίσχυση της παραγωγικότητας, μπορούν να διασφαλίσουν μια σταθερή και βιώσιμη ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια.

Η ανάλυση βασίζεται στην έρευνα ΑΕΠ 4ου τριμήνου 2023 & προοπτικές για το 2024 της Εθνικής Τράπεζας, η οποία δημοσιεύτηκε στις 14 Μαρτίου 2024.