Χημική ανακύκλωση: Λύση στο πλαστικό η πηγή ενός ακόμα κακού;

Τα πλαστικά είναι μια από τις βασικότερες πηγές μόλυνσης του περιβάλλοντος. Η βιομηχανία πλαστικών παράγει εκατομμύρια τόνους αερίων του θερμοκηπίου κάθε χρόνο, συμβάλλοντας έτσι καταλυτικά στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Για την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού χρησιμοποιείται ως λύση η μέθοδος της ανακύκλωσης και της επαναχρησιμοποίησης. Παραδοσιακά, η ανακύκλωση πλαστικών πραγματοποιείται με μηχανικές μεθόδους. Το πρόβλημα όμως είναι ότι η μέθοδος αυτή είναι διαβόητη για τη δυσκολία της, καθώς πέρα από το γεγονός ότι είναι χρονοβόρα, δεν μπορούν και όλα τα υλικά να ανακυκλωθούν. Ως λύση στο πρόβλημα αυτό έχει αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια η χημική ανακύκλωση. Τι ακριβώς όμως είναι η χημική ανακύκλωση; Και το κυριότερο είναι η οριστική λύση στο πλαστικό η μήπως έχει και «αγκάθια»; Πάμε να απαντήσουμε σε όλα αυτά τα ερωτήματα παρακάτω.

Τι είναι η χημική ανακύκλωση;

Η χημική ανακύκλωση είναι ένας αρκετά ευρύς όρος. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για μια σειρά αναδυόμενων τεχνολογιών στη βιομηχανία διαχείρισης απορριμμάτων που επιτρέπουν την ανακύκλωση πλαστικών, τα οποία είναι δύσκολο να ανακυκλωθούν μηχανικά, ή η ανακύκλωση τους έχει μεγάλο κόστος.

Στα πλαίσια της χημικής ανακύκλωσης, τα πλαστικά απόβλητα μετατρέπονται ξανά στις βασικές χημικές ουσίες και χημικές πρώτες ύλες, από τις οποίες προήλθαν. Με αυτό τον τρόπο, επιτυγχάνονται πολύ μεγαλύτερα ποσοστά ανακύκλωσης. Η χημική ανακύκλωση λειτουργεί συμπληρωματικά στις διαδικασίες μηχανικής ανακύκλωσης επιτρέποντας την περαιτέρω εξαγωγή αξίας από τα πολυμερή, τα οποία δεν ενδείκνυνται για μηχανική επεξεργασία. Η χημική ανακύκλωση χρησιμεύει ως εναλλακτική λύση έναντι της υγειονομικής ταφής ή της αποτέφρωσης για πλαστικά που είναι δύσκολο να ανακυκλωθούν, όπως οι μεμβράνες και τα πολυστρωματικά πλαστικά. Επιπλέον, η χημική ανακύκλωση τροφοδοτεί με πρώτες ύλες εξαιρετικής ποιότητας την αλυσίδα εφοδιασμού πλαστικών.

Η διαδικασία της χημικής ανακύκλωσης είναι κάπως έτσι: Τα πλαστικά αντικείμενα πρώτα ξεπλένονται. Στη συνέχεια κόβονται σε λωρίδες και πακετάρονται σε στοίβες, όπως ακριβώς συμβαίνει και στη μηχανική ανακύκλωση. Έπειτα, μεταφέρονται σε ένα κέντρο πυρόλυσης, όπου περνούν από τη διαδικασία της τήξης. Μετά, τοποθετούνται σε έναν αντιδραστήρα πυρόλυσης, όπου θερμαίνονται σε ακραίες θερμοκρασίες. Εν τέλει, μετατρέπονται σε ένα αέριο, το οποίο στη συνέχεια συμπυκνώνεται σε ένα υγρό που θυμίζει – αλλά δεν είναι ακόμη – πετρέλαιο, το οποίο εντέλει περνά από διαδικασία απόσταξης.

Πρόκειται για μία πολλά υποσχόμενη μέθοδο, κατά την οποία τα πλαστικά θα μπορούσαν να ανακυκλώνονται επ’ άπειρο. Δηλαδή να μετατρέπονται στην πρώτη τους ύλη, στο πετρέλαιο και από αυτό ξανά σε πλαστικό.

Τα μειονεκτήματα της χημικής ανακύκλωσης

Υπάρχει όμως και η σκοτεινή πλευρά της χημικής ανακύκλωσης, με πολλούς να αμφισβητούν τα οφέλη της για το περιβάλλον. Σύμφωνα με εκτιμήσεις οι εγκαταστάσεις «χημικής ανακύκλωσης» εκπέμπουν τοξικές χημικές ουσίες, ο οποίες ρυπαίνουν την ατμόσφαιρα. Η πηγή αυτών των ουσιών αυτών των εκπομπών είναι άγνωστη, αλλά μπορεί να προέρχονται από χημικές ουσίες που υπάρχουν στο πλαστικό, από τα βοηθήματα χημικής επεξεργασίας, από τις χημικές ουσίες που παράγονται κατά την επεξεργασία ή μπορεί να είναι ένας συνδυασμός όλων αυτών.

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι εγκαταστάσεις «χημικής ανακύκλωσης» έχουν καταγραφεί ότι απελευθερώνουν ένα μείγμα εξαιρετικά τοξικών χημικών ουσιών, όπως το βενζόλιο, το τολουόλιο, το αιθυλοβενζόλιο, το ξυλένιο, τις διοξίνες και άλλα. Οι ουσίες αυτές είναι εξαιρετικά επιβλαβείς για το περιβάλλον, αλλά και για την ανθρώπινη υγεία. Πράγμα που θέτει σε κίνδυνο τις κοινότητες που βρίσκονται ακριβώς δίπλα στις εγκαταστάσεις “χημικής ανακύκλωσης”.

Ένας ακόμα περιορισμός για τη χημική ανακύκλωση προέρχεται από το γεγονός, ότι πρόκειται για μία ενεργοβόρα διαδικασία. Σύμφωνα με αναλύσεις απαιτεί υπερβολικά μεγάλες ποσότητες ενέργειας και είναι επιρρεπής σε τεχνικές αστοχίες. Ακόμα, υπάρχει και το οικονομικό κόστος. Δεν είναι λίγες οι εταιρείες που προσπάθησαν να ενσωματώσουν αυτόν τον τύπο ανακύκλωσης και οδηγήθηκαν τελικά σε χρεοκοπία.

Για τους παραπάνω λόγους δεν είναι λίγοι αυτοί που υποστηρίζουν πως η χημική ανακύκλωση δεν είναι η πραγματική λύση για τα πλαστικά. Στη θέση αυτής, αντιπροτείνουν τον περιορισμό της χρήσης των πλαστικών μιας χρήσης, αλλά και τη χρήση βιώσιμων υλικών που μπορούν να ανακυκλωθούν.