Η αγορά πράσινης ενέργειας στην Ελλάδα παρουσιάζει τα τελευταία χρόνια άνθηση, προσελκύοντας σημαντικές επενδύσεις. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν:

Η εξαγορά της Ηλέκτωρ (Ελλάκτωρ) από τον όμιλο Motor Oil και η εξαγορά της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή από την αραβική Masdar το 2024 σηματοδοτούν την ισχυρή εμπιστοσύνη των επενδυτών στις δυνατότητες του κλάδου.

Επιπλέον επενδυτικά σχέδια από μεγάλους ενεργειακούς παίχτες, όπως η ΔΕΗ, η Helleniq Energy, η Motor Oil, η Metlen, η Intrakat και άλλοι, υλοποιούν φιλόδοξα επενδυτικά σχέδια για την ανάπτυξη νέων μονάδων ΑΠΕ.

Παρά την αισιοδοξία που επικρατεί, η αγορά έρχεται αντιμέτωπη με σημαντικά εμπόδια και αβεβαιότητες που απειλούν να φρενάρουν την ανάπτυξη.

Κύριο πρόβλημα αποτελούν οι περικοπές της διαθέσιμης παραγωγής ΑΠΕ, οι οποίες γίνονται όλο και συχνότερες στο ελληνικό ηλεκτρικό σύστημα.

Το 2023, οι περικοπές εμφανίστηκαν για πρώτη φορά, ενώ το 2024 αποτελούν πλέον μέρος της διαχείρισης του συστήματος, με καταστάσεις ακόμα και πλήρους περικοπής της ελεγχόμενης παραγωγής ΑΠΕ.

Οι περικοπές, σε συνδυασμό με την έλλειψη επαρκούς ανάπτυξης δικτύων, δημιουργούν σοβαρές ανησυχίες για την βιωσιμότητα των επενδύσεων.

Απειλείται η υλοποίηση των στόχων για τις ΑΠΕ που περιλαμβάνονται στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα.

Επιβαρύνεται η κερδοφορία των επιχειρήσεων ΑΠΕ.

Δημιουργείται κλίμα αβεβαιότητας για τους επενδυτές.

Ενδεικτικά, ο κ. Σιάμισις, Διευθύνων Σύμβουλος της Helleniq Energy, τόνισε πρόσφατα την ανάγκη για προσεκτική προσέγγιση όσον αφορά την υλοποίηση πράσινων στόχων, λαμβάνοντας υπόψη τις προκλήσεις που θέτει η έλλειψη ολοκληρωμένης στρατηγικής σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Η Ευρώπη, ενώ θέτει φιλόδοξους στόχους για την ανάπτυξη ΑΠΕ και την υλοποίηση του πράσινου υδρογόνου, στερείται μίας ολοκληρωμένης στρατηγικής που να καθορίζει βήμα προς βήμα τα απαραίτητα βήματα.

Αυτό αφήνει κενά όσον αφορά την ανάπτυξη δικτύων, την αποθήκευση ενέργειας και την ομαλή ενσωμάτωση της πράσινης ενέργειας στο σύστημα.

Στην ίδια κατεύθυνση, η ΕΛΕΤΑΕΝ και ο ΕΣΗΑΠΕ ζητούν αναθεώρηση του ΕΣΕΚ 2021-2030, με στόχο την επίτευξη ισορροπημένου μείγματος ΑΠΕ και την αντιμετώπιση του προβλήματος των περικοπών.

Οι ειδικοί προτείνουν:
Ελαχιστοποίηση των περικοπών πράσινης ενέργειας:

• • Υλοποίηση στοχευμένων επενδύσεων για την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό του δικτύου.
  • Βελτιστοποίηση της διαχείρισης του συστήματος με έμφαση στην απορρόφηση της πράσινης ενέργειας.
  • Ανάπτυξη συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας.

Ενίσχυση του ρυθμιστικού πλαισίου:

• • Θεσμοθέτηση διαφανούς και προβλέψιμου πλαισίου για τις ΑΠΕ, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες κάθε τεχνολογίας.
  • Καθιέρωση μηχανισμών αποζημίωσης για τις περικοπές παραγωγής.
  • Διασφάλιση ίσων όρων ανταγωνισμού μεταξύ των διαφορετικών πηγών ενέργειας.

Προώθηση της περιφερειακής συνεργασίας:

• • Δημιουργία διασυνδεδεμένων δικτύων σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την απρόσκοπτη ροή πράσινης ενέργειας.
  • Κοινή ανάπτυξη τεχνολογιών και καινοτόμων λύσεων για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της ενεργειακής μετάβασης.

Η αγορά πράσινης ενέργειας στην Ελλάδα διαθέτει σημαντικό δυναμικό ανάπτυξης, το οποίο, ωστόσο, φρενάρεται από διάφορα εμπόδια.
Η υιοθέτηση μίας ολοκληρωμένης στρατηγικής, με έμφαση στην αντιμετώπιση των υφιστάμενων προκλήσεων και στην ενίσχυση του ρυθμιστικού πλαισίου, κρίνεται απαραίτητη για την επίτευξη των φιλόδοξων στόχων για την πράσινη μετάβαση.
Η συνεργασία σε περιφερειακό επίπεδο μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης για την υλοποίηση καινοτόμων λύσεων και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της χώρας στον τομέα της πράσινης ενέργειας.