Ο κύριος Γιάννης Ν. είναι ένας 65χρονος παραγωγός καρποφόρων δέντρων από την Αρκαδία, ο οποίος προκειμένου να αυξήσει την παραγωγή του αγόρασε από ένα φυτώριο μικρά δενδρύλλια μηλιάς μιας συγκεκριμένης ποικιλίας.
Δεν μπορεί όμως να είναι σίγουρος ότι όντως τα δενδρύλλια που αγόρασε ανήκουν στην ποικιλία που επιθυμεί, πως θα αναπτυχθούν ομοιόμορφα, όπως ομοιόμορφη θα είναι και η καρποφορία τους, και πως ο ίδιος δεν εξαπατήθηκε από το άτομο που τον προμήθευσε με αυτά.
Πιθανώς, όλο αυτό να ακούγεται ως μια πολύπλοκη και χρονοβόρα διαδικασία, αλλά στην πραγματικότητα είναι πολύ απλή. Και για να ακριβολογήσουμε ήρθε η Mobase, μια Spin off – startup με έδρα τη Θεσσαλονίκη για να την κάνει πιο απλή από ποτέ.
Η Mobase, εταιρεία-τεχνοβλαστός του Ινστιτούτου Εφαρμοσμένων Βιοεπιστημών (ΙΝΕΒ) του Εθνικού Κέντρου Έρευνας & Τεχνολογικής Ανάπτυξης ΕΚΕΤΑ, δεν εμφανίστηκε ξαφνικά, αφού η επταμελής ερευνητική της ομάδα από τους χώρους της μοριακής βιολογίας, της γεωπονίας, της βιοτεχνολογίας και των οικονομικών, έχει επιδοθεί από το 2012 στην ταυτοποίηση των φυτικών ειδών με τη χρήση του DNA και όχι μόνο. Μάλιστα το 2013 βραβεύτηκε για τη δραστηριότητά της από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης.
Η ερευνητική ομάδα της εταιρείας επικεντρώνεται στον προσδιορισμό της γενετικής ταυτότητας των αγροδιατροφικών προϊόντων και όχι μόνο, με στόχο την προστασία της εφοδιαστικής αλυσίδας, από τον παραγωγό και τη βιομηχανία μέχρι τον καταναλωτή, από τυχόν νοθείες, και ταυτόχρονα την ανάδειξη της μοναδικότητας του κάθε προϊόντος.
«Μετά από τόσα χρόνια εμπειρίας έχουμε πλέον την τεχνογνωσία να ταυτοποιούμε τα χαρακτηριστικά τοπικών προϊόντων ΠΟΠ, να επιβεβαιώνουμε την αυθεντικότητα διαφόρων φυτικών και ζωικών ειδών και ποικιλιών, να αναδεικνύουμε ποιοτικά χαρακτηριστικά που προσδίδουν μοναδικότητα στα προϊόντα, να διασφαλίζουμε την υπεραξία που τους χαρίζει αυτή η μοναδικότητα, αλλά και να δημιουργούμε νέες ποικιλίες», εξηγεί ο κ. Παναγιώτης Μαδέσης, καθηγητής Μοριακής Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και συνεργαζόμενο μέλος ΔΕΠ στο Ινστιτούτο Εφαρμοσμένων Βιοεπιστημών του ΕΚΕΤΑ, ο οποίος ηγείται της εταιρείας.
Αναγκαιότητα η ταυτοποίηση προϊόντων
Διάφοροι λόγοι όπως διατροφικές κρίσεις (π.χ. γρίπη των πτηνών), νοθείες τροφίμων, τροφικές αλλεργίες, γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα, κ.ά, επιβάλλουν στις μέρες μας την ταυτοποίηση των προϊόντων. Η ιδέα για την ίδρυση της Mobase, η οποία εμπνεύστηκε το όνομά της από τους μοριακούς δείκτες που υποστηρίζουν την τεχνολογία αναγνώρισης (Molecular base screen), προήλθε μετά από τον προβληματισμό και από μια σειρά συζητήσεων των ερευνητών που συμμετέχουν στην spin off με πολλούς παραγωγούς ή εταιρείες που έπεσαν θύματα νοθείας, καθώς δεν είχαν δυνατότητες ελέγχου και ανάλυσης των προϊόντων τους.
Οι μοριακοί δείκτες είναι μια αλληλουχία (ένα τμήμα) γενετικού υλικού μοναδική για τον κάθε οργανισμό, η οποία μπορεί να ανιχνευτεί με διάφορες μοριακές τεχνικές. «Οι διάφοροι δείκτες που σχετίζονται με τους χημικούς μεταβολίτες των φυτών μπορεί να αλλάζουν. Αυτό που δεν αλλάζει ποτέ είναι η γενετική τους ταυτότητα, το βιολογικό αποτύπωμα του DNA τους, το οποίο είναι και μοναδικό για κάθε ζωικό και φυτικό οργανισμό», προσθέτει ο κ. Μαδέσης επισημαίνοντας πως το εργαστήριο του INEB μέσα στο οποίο αναπτύχθηκε και εξελίχθηκε η μεθοδολογία της ανίχνευσης και μέσα από το οποίο γεννήθηκε η Mobase είναι το πρώτο στην Ελλάδα που εφάρμοσε τη μεθοδολογία καμπυλών τήξης για ταυτοποίηση προϊόντων και μέχρι σήμερα παραμένει μοναδικό στο είδος του γιατί έχει δημιουργήσει τους δικούς του ανιχνευτές (markers) για κάθε είδος και για κάθε ποικιλία.
Μέχρι σήμερα μικροί και μεγάλοι παραγωγοί, επαγγελματίες, αλλά και περίπου 600 εταιρείες από τον πρωτογενή (αγρότες, φυτώρια) και τον δευτερογενή τομέα (βιομηχανίες τροφίμων/καλλυντικών) έχουν απευθυνθεί στην Mobase για να επαληθεύσουν γενετικά την αξιοπιστία των προϊόντων τους.
Άλλωστε η Mobase μπορεί να ταυτοποιήσει γρήγορα και εύκολα όχι μόνο ένα φυτικό είδος και τις ποικιλίες του, αλλά και το προϊόν που παράγεται από αυτό, όπως για παράδειγμα το αλεύρι που προκύπτει από το σιτάρι και γενικά την πρώτη ύλη ενός προϊόντος. Έχει έτσι ένα μεγάλο πεδίο εφαρμογών στην αγορά, από τη βιομηχανία τροφίμων και τα φυτώρια πολλαπλασιαστικού υλικού μέχρι τις αγροτικές καλλιέργειες και τις μεταποιητικές επιχειρήσεις.
«Έχουμε δημιουργήσει μια δική μας βάση δεδομένων στην οποία ανατρέχουμε κάθε φορά που θέλουμε να ταυτοποιήσουμε μια πρώτη ύλη. Αν η ύλη δεν υπάρχει στη δική μας βάση τότε ανατρέχουμε σε διεθνείς βάσεις για να εξακριβώσουμε περί τίνος πρόκειται. Μας έτυχε μια περίπτωση ενός ιχθυοκαλλιεργητή ο οποίος είχε προμηθευτεί μια ιχθυοτροφή που σύμφωνα με τον προμηθευτή του περιείχε, ως βασικό συστατικό, τα κουκιά.
Στην πραγματικότητα, ο άνθρωπος αυτός είχε εξαπατηθεί από τον έμπορο γιατί η τροφή δεν περιείχε καθόλου κουκιά αλλά ένα άλλο φυτό αφρικανικής προέλευσης που ήταν αρκετά τοξικό. Μάλιστα για να το ταυτοποιήσουμε ανατρέξαμε σε διεθνείς βάσεις δεδομένων», περιγράφει ο κ. Μαδέσης.
Αυτή τη στιγμή η ερευνητική ομάδα της εταιρείας μπορεί να προσδιορίζει περισσότερα από 600 είδη, ποικιλίες και τελικά προϊόντα, ενώ είναι σε θέση να αναπτύσσει νέα βιολογικά «δακτυλικά» αποτυπώματα αναγνώρισης για προϊόντα κάθε είδους που ενδιαφέρουν τους πελάτες της.
Branding με τη συμβολή της Mobase
Κάποιος είπε κάποτε πως τα προϊόντα φτιάχνονται στο εργοστάσιο, αλλά τα brands φτιάχνονται στην καρδιά. Στη συγκεκριμένη περίπτωση θα μπορούσαμε να προσθέσουμε πως τα brands δημιουργούνται και με τη συμβολή της Mobase.
«Branding σημαίνει πως λες μια τεκμηριωμένη με στοιχεία ιστορία. Το ίδιο κάνουμε κι εμείς, αναδεικνύουμε και πλασάρουμε στην αγορά ένα προϊόν βάσει των γενετικών του χαρακτηριστικών και της υπεραξίας του. Αφηγούμαστε την επιστημονικά τεκμηριωμένη ιστορία του και το καθιστούμε μοναδικό προσδίδοντάς του υπεραξία βάσει του γενετικού του προφίλ, της αυθεντικότητας και της γεωγραφικής του προέλευσης (one stop shop).
Μπορούμε επίσης να μεγιστοποιήσουμε την παραγωγή ενός φυτικού προϊόντος βελτιώνοντας τις φυτικές ποικιλίες με γενετική επιλογή για συγκεκριμένα χαρακτηριστικά» συμπληρώνει ο καθηγητής, αναφερόμενος και στην κοστολόγηση των παρεχόμενων υπηρεσιών που είναι αρκετά ανταγωνιστική:
«Το κόστος των υπηρεσιών μας είναι γενικά προσιτό και εξαρτάται από το είδος που θέλουμε να ταυτοποιήσουμε. Για παράδειγμα, αν έχουμε δουλέψει πάνω σε ένα είδος στο παρελθόν και υπάρχει η μεθοδολογία, τότε η ταυτοποίηση μπορεί να γίνει μέσα σε μια μέρα. Αντίθετα, αν δεν το έχουμε δουλέψει και χρειάζεται να στήσουμε μεθοδολογία εκ νέου, τότε έχει μεγαλύτερο κόστος και διάρκεια ανάλυσης μερικών ημερών. Όπως και να ‘χει όμως μην στέκεστε στο κόστος, αλλά δείτε το και ως ένα μακροπρόθεσμο όφελος, γιατί γλιτώνει κάποιος από πολλούς μελλοντικούς μπελάδες».
Σύμφωνα με τον καθηγητή η εταιρεία, καθώς συστάθηκε πρόσφατα, βρίσκεται ακόμη σε συζητήσεις με διάφορους επενδυτές για την ανάπτυξή της και την μετεγκατάσταση της σε ιδιωτικό χώρο προκείμενου να αυτονομηθεί, αλλά και να ανοίξει θέσεις εργασίας για νέους ερευνητές.
«Πέντε άτομα από την 7μελή ομάδα μας είναι διδακτορικοί και μεταδιδακτορικοί ερευνητές. Εμείς θέλουμε να δώσουμε την ευκαιρία σε αυτά τα παιδιά να παραμείνουν και να εργαστούν στην εταιρεία, αλλά και σε άλλα να παραμείνουν στην Ελλάδα βρίσκοντας δουλειά στη χώρα μας», καταλήγει ο Έλληνας επιστήμονας.
ΠΗΓΗ: www.startupper.gr
Comments are closed.