Formula 1: Θα καταφέρει ποτέ να γίνει «πράσινη»;

Η στρατηγική της F1 για βιώσιμους αγώνες και χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.

Στον κόσμο της Formula 1 οι φαν του αθλήματος ετοιμάζονται να παρακολουθήσουν την ιστορική τελική αναμέτρηση ανάμεσα στον βρετανό Lewis Hamilton της Mercedes και τον ολλανδό Max Verstappen της Red Bull. Η διεκδίκηση του τίτλου έχει εξελιχθεί σε θρίλερ για γερά νεύρα, με τους δύο «πιλότους» να έχουν πετύχει μέχρι στιγμής την απόλυτη ισοβαθμία στους 369,5 βαθμούς. Όλα αναμένεται να κριθούν την Κυριακή 12 Δεκεμβρίου στον τελευταίο Grand Prix της χρονιάς στο Aμπού Ντάμπι. Μέσα σε όλη αυτή τη συζήτηση για ένα από τα συναρπαστικότερα Grand Prix των τελευταίων ετών, έχει έρθει εντονότερα στην επιφάνεια και το πολύ σοβαρό ζήτημα του περιβαλλοντικού κόστους του αθλήματος. Δεν είναι μυστικό πως ο μηχανοκίνητος αθλητισμός έχει ολέθριες συνέπειες για το περιβάλλον εξαιτίας της υπερβολικής χρήσης μη ανανεώσιμων καυσίμων, η οποία έχει ως αποτέλεσμα τις πολύ υψηλές εκπομπές άνθρακα. Με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής να έχουν γίνει πλέον ορατές, είναι παραπάνω από προφανές πως το άθλημα θα δυσκολευτεί πολύ να επιβιώσει εάν δεν γίνει βιώσιμο. Για τον λόγο αυτό οι υπεύθυνοι της f1 έχουν εντάξει στα στρατηγικά πλάνα τους την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.Είναι όμως τα πλάνα αυτά αρκετά; Και το σημαντικότερο, είναι εφαρμόσιμα;

Ο αντίκτυπος στο περιβάλλον

Όπως είναι φυσικό σε έναν αγώνα αυτοκινήτων, είναι απαραίτητη η μέγιστη δυνατή ταχύτητα. Έτσι, λοιπόν για την επίτευξη αυτού του στόχου τα αυτοκίνητα της F1 χρειάζεται να χρησιμοποιούν πολύ μεγάλες ποσότητες καυσίμων κατά τη διάρκεια ενός αγώνα. Αυτό σημαίνει πως τεράστιες ποσότητες βενζίνης, η οποία δεν αποτελεί ανανεώσιμη πηγή ενέργειας, ξοδεύονται αποκλειστικά για ψυχαγωγικούς λόγους στα πλαίσια ενός σπορ. Ένα αμάξι της F1 μπορεί να κάψει μέχρι και 110 κιλά βενζίνης σε έναν μόνο αγώνα. Σύμφωνα λοιπόν με εκτιμήσεις, σε ένα χρόνο τα αμάξια της F1 μπορούν να κάψουν μέχρι και 1.784.846 ουγγιές καυσίμου. Σαν να μην έφτανε αυτό, για τις ανάγκες των αγώνων οι ομάδες της F1 χρειάζεται να μεταφέρουν τα αυτοκίνητα και τον εξοπλισμό τους ανά τον κόσμο. Κάτι τέτοιο έχει ακόμα μεγαλύτερο αντίκτυπο στο περιβάλλον, καθώς τα αμάξια είναι υπεύθυνα για το 0.7 % των εκπομπών άνθρακα ετησίως, ενώ η μεταφορά εξοπλισμού για το 45% των εκπομπών.
Οι φαν του σπορ έχουν και εκείνοι αρνητική επίδραση στο περιβάλλον καθώς πολλοί από αυτούς δεν διστάζουν να ταξιδέψουν από χώρα σε χώρα προκειμένου να παρακολουθήσουν τους αγώνες. Έχει υπολογιστεί πως το ετήσιο αποτύπωμα άνθρακα της F1 φτάνει τους 256.000 τόνους. Εάν προσθέσει κανείς σε αυτό και την επίδραση των φαν, τότε ο αριθμός εκτοξεύεται στους 1,9 εκατ. τόνους , πράγμα που σημαίνει πως οι φαν είναι υπεύθυνοι για περίπου 1.64 εκατ. τονους διοξειδίου του άνθρακα κάθε χρόνο.

Βιώσιμη στρατηγική

Εδώ και δεκαετίες, τόσο οι φαν όσο και διάφορες περιβαλλοντικές οργανώσεις έχουν καλέσει την υπεύθυνη του σπορ, τη Federation Internationale de l’ Automobile (FIA), να λάβει μέτρα κατά της κλιματικής αλλαγής. Ωστόσο, όταν ο επτά φορές παγκόσμιος πρωταθλητής, Lewis Hamilton, εξέφρασε δημόσια την ανησυχία του για το θέμα, το 2019, ήταν πασιφανές πως η κατάσταση είχε φτάσει στο απροχώρητο. Τον Νοέμβριο του ίδιου χρόνου η FIA, ανακοίνωσε την πρόθεση της να κάνει την F1 ουδέτερη στο ισοζύγιο του άνθρακα, αλλά και να έχει βιώσιμους αγώνες μέχρι το 2025.

Βασικός στόχος της F1 είναι να έχει net zero αποτύπωμα άνθρακα μέχρι το 2030. Για τον λόγο αυτό έχει προχωρήσει σε μια σειρά κινήσεων, οι ο οποίες μειώνουν συστηματικά τις εκπομπές άνθρακα που προκαλούνταν από τις δραστηριότητες, τις εκδηλώσεις και τα αμάξια της. Το όραμα της διοργάνωσης είναι να δημιουργήσει το πιο ισχυρό και αποτελεσματικό αυτοκίνητο αγώνων, με βιώσιμο υβριδικό κινητήρα. Μέχρι στιγμής, η F1 έχει αναπτύξει έναν πρωτοποριακό υβριδικό κινητήρα, ο οποίος φτάνει το 50% σε θερμική απόδοση, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα ταχύτερους χρόνους γύρου με μικρότερη κατανάλωση καυσίμων. Επιπλέον έχει στηθεί μια ομάδα από προσωπικό της F1 και της FIA, η οποία διεξάγει μελέτες πάνω σε μια μελλοντική φόρμουλα κινητήρα, που θα τροφοδοτείται από βιώσιμα καύσιμα. Στα πλάνα είναι να συμπεριληφθούν στην ομάδα ειδικοί επιστήμονες από τα OEMs και πάροχοι ενέργειας,ενώ τη βοήθεια τους προσφέρουν και ανεξάρτητες ερευνητικές ομάδες.

Αναφορικά με τις μεταφορές, η F1 θέλει να αυξήσει την αποδοτικότητα των ταξιδιών χρησιμοποιώντας μέσα μεταφοράς με όσο το δυνατόν λιγότερο αποτύπωμα άνθρακα. Το 2020 επιταχύνθηκαν τα σχέδια για μια πιο βιώσιμη μέθοδο μετάδοσης των αγώνων, γνωστή και ως remote production. Η κίνηση αυτή έχει επιφέρει 34% μείωση στο τεχνικό φορτίο και 36% μείωση στο προσωπικό που χρειάζεται να ταξιδεύει για τις ανάγκες κάθε αγώνα. Η υιοθέτηση μιας πρωτοποριακής honeycomb δομής για το Κέντρο Μετάδοσης, έχει μειώσει το συνολικό βάρος, αλλά και τις εκπομπές GHG, τα οποία προέκυπταν από την μετάδοση των αγώνων παγκοσμίως. Οι επιστημονικές ομάδες σχεδιάζουν καινοτόμα «ευέλικτα» ULD κοντέινερ μεταφορών, τα οποία επιτρέπουν στην F1 να υιοθετήσει πιο φιλικούς προς το περιβάλλον και αποτελεσματικούς τρόπους μεταφορών, όπως οι μεταφορές μέσω τρένου η θαλάσσης.

Η F1 επιθυμεί να μεταβεί στην 100% ανανεώσιμη ηλεκτρική ενέργεια και όλες οι ομάδες της να υιοθετήσουν net zero τεχνολογίες. Σε αυτή τη κατεύθυνση η F1 χρησιμοποιεί πλέον 100% ανανεώσιμη ηλεκτρική ενέργεια για όλα τα γραφεία της στο Ηνωμένο Βασίλειο. Δουλεύει επίσης πάνω σε αναβαθμίσεις στο Κέντρο Media & Technology που θα επιτρέψουν τη χρήση βιομαθανίου σε ποσοστό 50% και φυσικού αερίου σε ποσοστό 50%.Ακόμα, ετοιμάζονται ηλιακά συστήματα, ικανά να παράξουν αρκετή ενέργεια για την τροφοδότηση ενός ολόκληρου Gran Prix, ενώ γίνονται συστηματικά έρευνες πάνω  σε βιο-καύσιμα και τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών άνθρακα.

Ένα σοβαρό πρόβλημα που προκύπτει από τη στρατηγική βιωσιμότητας του αθλήματος, είναι το γεγονός ότι δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για την μείωση των εκπομπών που παράγουν οι φαν. Σχετικά με το θέμα αυτό ο Director of Strategy της F1, Yath Gangakumaran, δήλωσε: « Νομίζουμε πως είναι πολύ δύσκολο να ελέγξουμε το τι κάνουν οι φαν μας γιατί στην τελική, εκείνοι είναι οι δικοί μας φύλακες. Γι’αυτό θεωρούμε πως είναι πιο χρήσιμο να συγκεντρωθούμε σε αυτά που μπορούμε να ελέγξουμε».Παρόλα αυτά η F1 έχει κάνει συστάσεις στους φαν να χρησιμοποιούν πιο βιώσιμους τρόπους μεταφοράς, όπως τα μαζικά μέσα η να περιορίσουν την επιλογή του αεροπλάνου.

Τα στρατηγικά πλάνα της F1 αμφισβητούνται από μερίδα ειδικών, όπως καθηγητής του Πανεπιστημίου Cranfield, Mark Jenkins, ο οποίος θεωρεί ότι πλάνα είναι πολύ σημαντικά και φιλόδοξα , αλλά έχει αμφιβολίες για το αν θα καταφέρουν να τεθούν 100% σε εφαρμογή. Επίσης τονίζει ότι ο προφανής τρόπος να μειωθεί άμεσα το αποτύπωμα άνθρακα είναι να μειωθούν οι αγώνες, αλλά κάτι τέτοιο για εμπορικούς λόγους είναι δύσκολο να συμβεί.

Στην 70χρονη ιστορία της η F1 έχει αποδείξει ότι ξέρει να χρησιμοποιεί αποτελεσματικά την τεχνολογία προς όφελος της, μένει να φανεί εάν θα το καταφέρει για ακόμη μια φορά.

Comments are closed.