Αποκωδικοποιώντας το ESG: Από τα βιβλικά χρόνια έως σήμερα

Ο όρος ESG τα τελευταία χρόνια ακούγεται σχεδόν παντού. Η επιδείνωση της κλιματικής κρίσης έχει αυξήσει περισσότερο από ποτέ την ανάγκη για στρατηγική ενσωμάτωση των αρχών του. Όλο και περισσότερες εταιρείες φαίνεται πως εντάσσουν τους στόχους ESG στον στρατηγικό σχεδιασμό τους. Το ίδιο ακριβώς κάνουν πλέον και οι κυβερνήσεις διαφόρων χωρών. Τι ακριβώς όμως είναι το ESG και τι πρεσβεύει; Πάμε να κάνουμε μια σύντομη ανασκόπηση του πιο πολυσυζητημένου όρου των τελευταίων ετών, αναφορικά με την κλιματική αλλαγή.

Tι είναι το ESG;

Τα Περιβαλλοντικά, Κοινωνικά και Κυβερνητικά( Environmental, Social and Governance (ESG)) κριτήρια αποτελούν μια ευρεία γκάμα από στάνταρ που χρησιμοποιούνται από τις εταιρείες και τους επενδυτές για να αποκαλύψουν και να αξιολογήσουν την απόδοση έναντι μη χρηματοοικονομικών μέτρων. Όπως για παράδειγμα τον αντίκτυπο μιας εταιρείας στο περιβάλλον η γενικότερα στην κοινωνία.

Οι ρίζες από την Βίβλο

Η έννοια του ESG μπορεί να εντοπιστεί πίσω στην βιβλική περίοδο, όταν οι διάφορες θρησκείες απαιτούσαν οι επενδύσεις να είναι σε απόλυτη ευθυγράμμιση με τις βασικές αρχές τους. Στο Ισλάμ, ο νόμος της Σαρία απαγορεύει τις αγορές με πίστωση. Επίσης απαγορεύονται οι επενδύσεις στο χοιρινό και στο αλκοόλ. Επιπλέον, τον 18ο αιώνα, οι Μεθοδιστές στις ΗΠΑ ήταν ενάντια στον θεσμό της δουλείας, στο λαθρεμπόριο και στην ασέβεια. Έτσι, σύντομα άρχισαν να απορρίπτουν τις επενδύσεις στο ταμπάκο, στο αλκοόλ και στον τζόγο.

Στα μέσα του 20ου αιώνα η πολιτική έγινε το πεδίο δράσης του ESG. Την περίοδο του πολέμου του Βιετνάμ, οι διαδηλωτές μποϋκόταραν εταιρείας που υποστήριζαν τον πόλεμο, ενώ απαιτούσαν από τα μεγάλα funds να μην επενδύουν πια σε αυτές. Το ESG συνέχισε να γίνεται όλο και πιο δημοφιλές τη δεκαετία του 60 μαζί κοινωνικά κινήματα όπως αυτά για τα δικαιώματα των Αφροαμερικανών και των γυναικών. Οι μεγάλες διαδηλώσεις ανάγκασαν τις εταιρείες και τους επενδυτές να δώσουν μεγαλύτερη προσοχή σε τέτοια ζητήματα.

Η Ημέρα της Γης

Χρονιά ορόσημο για το ESG ήταν το 1970, όταν ο Gaylord Nelson, ένας γερουσιαστής από το Wisconsin ώθησε περίπου το 10% του πληθυσμού των ΗΠΑ να διαδηλώσει ενάντια στην περιβαλλοντική καταστροφή. Η ημέρα αυτή των διαδηλώσεων είναι σήμερα γνωστή ως η Ημέρα της Γης και η παράδοση της συνεχίζεται ως τις μέρες μας. Η πρώτη Ημέρα της Γης στάθηκε αφορμή για να ξεκινήσει μια ευρεία συζήτηση γύρω από περιβαλλοντικά ζητήματα.

Τα επόμενα χρόνια οι εταιρείες άρχισαν σιγά σιγά να ενσωματώνουν την έννοια του ESG στους στρατηγικούς τους στόχους, ειδικά οι επενδυτικές εταιρείες. Συγκεκριμένα, το 1990 δημιουργήθηκε το Domini 400, το πρώτο stock index fund με κοινωνικό πρόσημο. Μέχρι το 1994, 24 παρόμοια funds είχαν δημιουργηθεί, ενώ είχαν φτάσει να αξίζουν σχεδόν 2 δισ. δολάρια σε περιουσιακά στοιχεία υπό διαχείριση. Αυτή η γρήγορη ανάπτυξη ήταν μονάχα μια ένδειξη για το τι θα ακολουθούσε για το ESG, τα επόμενα χρόνια.

Διεθνής δράση

Το 1992 οι ΗΠΑ πραγματοποίησαν την ιστορική συνάντηση κορυφής «Earth Summit» στο Ρίο ντε Τζανέιρο. Η κίνηση αυτή είχε ως αποτέλεσμα 154 χώρες να υπογράψουν μια διεθνή συνθήκη που τις καλούσε να μειώσουν τις δραστηριότητες που είχαν αρνητική επίδραση στο περιβάλλον. Χρειάστηκαν περίπου 10 χρόνια μέχρι ο ΟΗΕ να καταφέρει να μετατρέψει τις προθέσεις της συνθήκης αυτής σε δράση. To 1997 εισήγαγε το Πρωτόκολλο του Kyoto. Το Kyoto τέθηκε σε εφαρμογή το 2005 και από τότε έχει βοηθήσει περίπου 200 χώρες να περιορίσουν τις εκπομπές GHG.

Τα επόμενα χρόνια το ESG κέρδισε ακόμα μεγαλύτερο έδαφος. Οργανώσεις όπως το Global Reporting Initiative(GRI), το Carbon Diclosure Project(CDP) και το SustainabilityAccounting Standard Boards( SASB) έχουν θέσει τα θεμέλια για το τι σημαίνει υπεύθυνη επένδυση και δράση. Το 2015 στα πλαίσια της συνδιάσκεψης του ΟΗΕ υπεγράφη η Συνθήκη του Παρισιού για το Κλίμα. Επίσης δημιουργήθηκε  και το United Nations Sustainable Develop Goals(SDGs). H συμφωνία του Παρισιού κατάφερε να κάνει τις αρχές του ESG διεθνώς αποδεκτές. Φέτος, η Συνδιάσκεψη της Γλασκόβης για το Κλίμα ( COP26), έθεσε τις αρχές ESG ξανά στο επίκεντρο. Παράλληλα, έθεσε νέους στόχους για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.