Τουρκία: Ένα μέλλον χωρίς απόβλητα

Η υιοθέτηση του ψηφίσματος «Μηδενικά Απόβλητα», που υπέβαλε η Τουρκία στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) στο πλαίσιο του σχεδίου βιώσιμης ανάπτυξης, οδήγησε τη διεθνή κοινότητα να γιορτάσει για δεύτερη χρονιά την 30ή Μαρτίου ως Διεθνή Ημέρα Μηδενικών Αποβλήτων.

H ετήσια Διεθνής Ημέρα Μηδενικών Αποβλήτων (30 Μαρτίου) αντιπροσωπεύει μια συλλογική προσπάθεια να διασφαλιστεί ότι οι μελλοντικές γενιές θα κληρονομήσουν έναν καθαρό και κατοικήσιμο πλανήτη μέσω ενός τρόπου διαχείρισης των αποβλήτων που χαρακτηρίζεται από τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης.

Το Κίνημα Μηδενικών Αποβλήτων, το οποίο ενισχύει την ευαισθητοποίηση του διεθνούς περιβάλλοντος για τις πρωτοβουλίες της Τουρκίας, προτείνει την πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων, τη μείωση της ποσότητας των επιβλαβών για το περιβάλλον αποβλήτων, την αύξηση των ποσοστών ανακύκλωσης, την εξοικονόμηση οικονομικών πόρων, την αποτελεσματική χρήση των φυσικών πόρων και τη στήριξη της βιώσιμης ανάπτυξης μέσω όλων αυτών των πρωτοβουλιών.

Η τουρκική κουζίνα, μια κουζίνα με ελάχιστα ή μηδενικά απόβλητα

Η «κουζίνα χωρίς απόβλητα» αποτελεί κρίσιμης σημασίας στοιχείο ενός γενικότερου τρόπου ζωής χωρίς απόβλητα. Η κατανόηση της σημασίας των εστιατορίων που δεν παράγουν απόβλητα, μια θεμελιώδης προϋπόθεση για την εδραίωση βιώσιμων διατροφικών συνηθειών και την εξασφάλιση ενός βιώσιμου μέλλοντος, αποτελεί ουσιώδες στοιχείο της τουρκικής κουζίνας, μιας βιώσιμης πρότασης γαστρονομίας τόσο σε οικολογικό όσο και σε πολιτισμικό επίπεδο.

Χρησιμοποιώντας έναν πλούτο υλικών από τα εύφορα εδάφη της Τουρκίας και αντλώντας από τη σημαντική πολιτισμική κληρονομιά της Ανατολίας, οι αρχαίες τουρκικές μαγειρικές παραδόσεις χρησιμοποιούν τα πάντα χωρίς να παράγουν απόβλητα. Η τουρκική κουζίνα, που βασίζεται σε πανάρχαιες μεθόδους, αξιοποιεί τοπικά υλικά και πρωτότυπες συνταγές, και χαρακτηρίζεται από αυθορμητισμό και φυσικές τεχνικές μείωσης της ποσότητας των αποβλήτων. Στην τουρκική μαγειρική, τα υλικά που περισσεύουν μετατρέπονται σε νέα πιάτα. Για παράδειγμα, οι φλούδες των λαχανικών χρησιμοποιούνται σε σαλάτες ή ως έχουν, ενώ οι φλούδες των φρούτων μπορούν να μετατραπούν σε μαρμελάδες. Ομοίως, το μπαγιάτικο ψωμί χρησιμοποιείται σε διάφορα πιάτα και επιδόρπια, ενώ το ρύζι που περίσσεψε καταναλώνεται σε σούπες ή επιδόρπια ρυζόγαλου. Με αυτόν τον τρόπο, η τουρκική κουζίνα χωρίς απόβλητα προσφέρει μια ενδιαφέρουσα γαστρονομική εμπειρία. Συμβάλλει σε ένα πιο βιώσιμο μέλλον, ενθαρρύνοντας έναν τρόπο ζωής που λαμβάνει υπόψη τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές ευθύνες και χρησιμοποιεί καλύτερα τους διατροφικούς πόρους.

Το πρόγραμμα αειφόρου τουρισμού της Τουρκίας και ο αειφόρος μετασχηματισμός του τουρισμού της χώρας

Η Τουρκία, συμβάλλοντας στην ευαισθητοποίηση του κόσμου μέσω του εορτασμού της Διεθνούς Ημέρας Μηδενικών Αποβλήτων στις 30 Μαρτίου, έχει δρομολογήσει τα τελευταία χρόνια έναν ολοκληρωμένο αειφόρο μετασχηματισμό του τουριστικού τομέα. Το 2022, η Τουρκία έγινε η πρώτη χώρα στον κόσμο που υπέγραψε συμφωνία σε κυβερνητικό επίπεδο με το Παγκόσμιο Συμβούλιο Αειφόρου Τουρισμού (GSTC), το οποίο θεσπίζει και διαχειρίζεται παγκόσμια πρότυπα για τα βιώσιμα ταξίδια και τον βιώσιμο τουρισμό και διαθέτει έναν υποδειγματικό οδικό χάρτη που διευκολύνει την προσαρμογή με βάση το Πρόγραμμα Αειφόρου Τουρισμού. Ξεκινώντας από τα καταλύματα, το πρόγραμμα επεκτείνεται στους ταξιδιωτικούς πράκτορες και τους προορισμούς προκειμένου να εισαγάγει τις αρχές της αειφορίας σε όλο το οικοσύστημα του τουρισμού.

Στις 25 Μαρτίου του 2024, ο συνολικός αριθμός των τεκμηριωμένων/πιστοποιημένων καταλυμάτων στην Τουρκία είχε φτάσει τα 17.393, με 871 πιστοποιημένες επιχειρήσεις, ενώ στόχος είναι όλες οι εγκαταστάσεις στην Τουρκία να αποκτήσουν το Πιστοποιητικό Αειφόρου Τουρισμού μέχρι το 2030. Η διαχείριση των αποβλήτων (μείωση του όγκου τους, διαχωρισμός, επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση), απαίτηση που έχει τεθεί στο πλαίσιο του προγράμματος αειφόρου τουρισμού της Τουρκίας, αποτελεί επίσης όρο του Κινήματος Μηδενικών Αποβλήτων για την προστασία του περιβάλλοντος. Ως αποτέλεσμα, το Πρόγραμμα Βιώσιμου Τουρισμού, το οποίο εφαρμόζεται στη βάση νομικών ρυθμίσεων, ενισχύει τις προσπάθειες της Τουρκίας για μηδενικά απόβλητα και χρησιμεύει ως βασικό μοντέλο για βιώσιμες πόλεις και έναν τύπο τουρισμού με έμβλημα την αειφορία.

Η Τουρκία χρησιμοποιεί εδώ και καιρό περιβαλλοντικά σήματα προκειμένου να πιστοποιεί τα γαλάζια νερά της. Με 551 παραλίες βραβευμένες με Γαλάζια Σημαία, η Τουρκία είναι η τρίτη χώρα στον κατάλογο των χωρών με τις περισσότερες παραλίες με Γαλάζια Σημαία παγκοσμίως, στο πλαίσιο του προγράμματος Γαλάζιας Σημαίας (Blue Flag), ενός από τα πιο σημαντικά περιβαλλοντικά σήματα στον κόσμο. Επιπλέον, έχει σημειώσει σημαντικά βήματα όσον αφορά την πολιτισμική βιωσιμότητα τα τελευταία χρόνια, καθώς έγινε η δεύτερη χώρα στον κόσμο με 21 Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO και 30 στοιχεία Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Η χώρα, η οποία διανύει μια περίοδο μετασχηματισμού όσον αφορά την ανάδειξη του ιστορικού της πλούτου χάρη στην αρχαιολογική έρευνα, έχει θέσει ως στόχο να αυξήσει τον αριθμό των ανασκαφών σε 750 το 2024 και σε 800 το 2026, ενώ για το 2023 έχουν προγραμματιστεί 720 ανασκαφές.